Το να μιλήσει μια μαμά σε ένα μικρό παιδί για μία τέτοια απώλεια δεν είναι καθόλου εύκολο. Είναι, όμως, απαραίτητο γιατί το παιδί θα καταλάβει από την αλλαγή στη συμπεριφορά και τη συναισθηματική σας κατάσταση ότι κάτι δεν πάει καλά και αυτό μπορεί να το τρομάξει. Χρησιμοποιώντας τα σωστά λόγια μπορείτε να το ανακουφίσετε και να κάνετε την διαδικασία του πένθους λίγο πιο εύκολη για όλους.
Ειλικρίνεια
«Το να πει ένας γονιός την αλήθεια σχετικά με μια αποβολή είναι σκληρό, αλλά είναι απαραίτητο», λέει η παιδοψυχολόγος Ariadna Cymet Lanski. «Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν για τους λόγους που αυτή συνέβη με ειλικρίνεια, χωρίς όμως να μπουν σε λεπτομέρειες», συμπληρώνει η ίδια. Μπορούν, για παράδειγμα, να πουν ότι το μωρό δεν μεγάλωνε κανονικά. Μπορούν, επίσης, να εξηγήσουν ότι η μαμά κλαίει γιατί σκέφτεται το μωράκι και ότι για λίγο καιρό μπορεί να είναι στεναχωρημένη, αλλά θα περάσει και όλα θα είναι πάλι καλά.
Διαβεβαίωση
Δεν είναι, όμως, μόνο μία εξήγηση που έχει ανάγκη να ακούσει το παιδί, αλλά και η διαβεβαίωση ότι η μαμά του είναι καλά. Αναπόφευκτα τις ημέρες της αποβολής η μαμά θα είναι σε κακή ψυχολογική κατάσταση, πιθανώς να είναι μελαγχολική και να κλαίει. Το παιδί, λοιπόν έχει ανάγκη να το διαβεβαιώσουν οι γονείς ότι η απώλεια ενός εμβρύου δεν σημαίνει ότι η μαμά του είναι άρρωστη και κινδυνεύει από κάτι. Ταυτόχρονα, τα πολύ μικρά παιδιά, τα οποία είναι από τη φύση τους πιο εγωκεντρικά, θέλουν να ξέρουν τι σημαίνει για τα ίδια αυτή η απώλεια («Πώς θα αλλάξει η ζωή μου τώρα; Θα συνεχίσω να είμαι ασφαλής και θα με αγαπούν;»), άρα οι γονείς οφείλουν να τα διαβεβαιώσουν ότι τίποτα δεν θα αλλάξει στη ζωή τους και στην αγάπη τους γι’αυτά.
Επικοινωνία
Όσο κι αν η μαμά τις δύσκολες εκείνες ημέρες έχει ανάγκη να κλειστεί στον εαυτό της και να προστατεύσει το παιδί της από τα δυσάρεστα συναισθήματα που μπορεί να του προκαλέσει ένα τέτοιο συμβάν, δεν θα πρέπει να μπλοκάρει την επικοινωνία μαζί του. «Είναι φυσιολογικό να θρηνήσετε, ακόμα και να κλάψετε με το παιδί σας για την απώλεια αυτή. Μην ξεχνάτε ότι, εφόσον το παιδί σας γνώριζε ότι σε λίγο καιρό θα γίνει μεγάλος αδερφός ή αδερφή, έχει και εκείνο δικαίωμα να εκδηλώσει τα συναισθήματά του για τα δυσάρεστα νέα που θα ακούσει», εξηγεί η Ariadna Cymet Lanski. Οι συζητήσεις αυτές δεν είναι καθόλου εύκολες, όμως οι γονείς θα πρέπει να αφήσουν τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς, γιατί μόνο έτσι θα κάνουν το παιδί να νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη που θα διαρκέσει μια ζωή.
Υπομονή και επανάληψη
Ένα παιδί μπορεί να αντιδράσει με χίλιους δύο τρόπους στα δυσάρεστα αυτά νέα. Αν είναι πολύ μικρό μπορεί να έχει πιο συχνά tantrums. Ένα πιο μεγάλο μπορεί να «αντιγράψει» τις δικές σας αντιδράσεις, να είναι μελαγχολικό και να κλαίει συχνά. Κάθε αντίδραση είναι φυσιολογική και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με υπομονή. Μάλιστα, υπάρχουν παραμύθια που μπορεί κανείς να διαβάσει στο παιδί, για να το βοηθήσουν να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, όπως το «Αντίο Ποντικούλη», από τις εκδόσεις Ελληνική Παιδεία.
Μπορεί, επίσης, το παιδί να επαναφέρει το θέμα της απώλειας ξανά και ξανά, κάνοντας ερωτήσεις, καθώς δυσκολεύεται να καταλάβει το τελεσίδικο του θανάτου. Όσο κι αν οι γονείς έχουν δώσει κάποιες εξηγήσεις, καλό είναι να μην το αποτρέπουν από τη συζήτηση και να απαντούν με υπομονή και ειλικρίνεια.
Οι καλύτερες απαντήσεις που έχουν δοθεί από γονείς
«Είπα στην 3 ετών κόρη μου ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με το μωράκι, το οποίο δεν μεγάλωνε καθόλου και έτσι πέθανε. Δεν έδειξε να ταράζεται ιδιαίτερα, αλλά συνεχίζει να αναφέρει το συμβάν αρκετό καιρό μετά.»
«Στον 4 ετών γιο μας είπαμε ότι το μωρό δεν ήταν πολύ δυνατό για να μεγαλώσει και να βγει από την κοιλίτσα της μαμάς, όπως έκανε εκείνος.»
«Εξηγήσαμε στην κόρη μας ότι κάποιες φορές, χωρίς λόγο και χωρίς να φταίει κανείς τα μωράκια μπορεί να πεθάνουν.»
«Εμείς είπαμε ότι είναι όπως τα σποράκια που φυτεύουμε για να βγουν λουλουδάκια –κάποια μεγαλώνουν και γίνονται λουλουδάκια, ενώ κάποια άλλα όχι.»
«Στην 3 ½ ετών κόρη μου είπα ότι μερικές φορές κάποια πράγματα συμβαίνουν χωρίς κανέναν λόγο –απλά συμβαίνουν. Και της είπα ότι η μαμά δεν μπόρεσε να κρατήσει αυτό το μωράκι στην κοιλίτσα της, αλλά είναι τρομερά τυχερή που έχει εκείνη, η οποία είναι ένα πραγματικά ξεχωριστό κορίτσι.»
«Και πού είναι τώρα το μωρό; Με ρώτησε η 5 ½ ετών κόρη μου όταν της είπα ότι το βγάλαμε από την κοιλίτσα μου γιατί δε μεγάλωνε. Της είπα ότι έγινε αστεράκι και πήγε στον ουρανό και ότι έτσι θα μπορούμε όποτε θέλουμε να το κοιτάμε και να του μιλάμε. Μερικές φορές ακόμα κοιτάζει ψηλά και μιλάει στα αστέρια.»
