Η μαστίτιδα είναι μόλυνση του ιστού του μαστού από μικρόβια, η οποία προκαλεί πόνο στο στήθος, πρήξιμο, φλόγωση και κοκκινίλα στον μαστό. Μπορεί, επίσης, να «ανεβάσει» πυρετό (38,3 και πάνω) ή να προκαλέσει κρυάδες, ενώ χαρακτηριστικό είναι και το αίσθημα εξάντλησης που νιώθει η γυναίκα. Είναι σημαντικό εδώ να αναφερθεί ότι, αν και σπάνια, μαστίτιδα μπορεί να εμφανίσουν και γυναίκες που δεν θηλάζουν.
Από τη στιγμή που θα νιώσετε τα πρώτα συμπτώματα της μαστίτιδας θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τη μαία σας και να επισκεφθείτε τον γυναικολόγο σας, προκειμένου σας να ενημερώσουν για την αντιμετώπισή της και για το κατά πόσο θα χρειαστεί να λάβετε αντιβιοτικά, προκειμένου να θεραπευτείτε.
Πώς θα προφυλαχθείτε
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μαστίτιδα συχνά οφείλεται σε λανθασμένους χειρισμούς, τους οποίους μία γυναίκα μπορεί εύκολα να αποφύγει. Έτσι, μια γυναίκα που θηλάζει μπορεί να αναπτύξει μαστίτιδα αν:
-η θηλή της έχει κάποια βλάβη ή έχει αποικιστεί με χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο. Επίσης, αν στην θηλή υπάρχει λευκή φλύκταινα ή αποφραγμένος πόρος,
-δεν θηλάζει συχνά, παραλείπει γεύματα ή δεν θηλάζει για πολλή ώρα.
-δεν τοποθετείται καλά το βρέφος ή δεν θηλάζει σωστά με αποτέλεσμα να μην απομακρύνεται πλήρως το γάλα.
-υπάρχει ασθένεια της μητέρας ή του βρέφους.
-υπάρχει υπερπαραγωγή γάλακτος.
-ο απογαλακτισμός γίνει απότομα.
-πιέζονται υπερβολικά οι μαστοί (πχ. Με σφιχτό στηθόδεσμο ή μπανέλες).
-υπάρχει έντονο άγχος και κούραση.
Έτσι, για να αποφύγετε τον κίνδυνο της μαστίτιδας θα πρέπει να τοποθετείτε καλά το μωρό στον μαστό σας και να μην περιορίζετε τα γεύματα του θηλασμού. Επίσης, θα πρέπει να αντλείτε το γάλα σας, έστω και με το χέρι, σε περίπτωση που οι μαστοί είναι πολύ γεμάτοι. Αν για οποιονδήποτε λόγο παρατηρήσετε στάση του γάλακτος, θα πρέπει να ξεκουραστείτε, να αυξήσετε τη συχνότητα των θηλασμών και να εφαρμόσετε θερμά επιθέματα στους μαστούς πριν θηλάσετε, κάνοντας μασάζ στις περιοχές που παρατηρούνται «μάζες». Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, θα πρέπει οπωσδήποτε να επικοινωνήσετε με τη μαία σας.
Τέλος, σημαντικό είναι να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, τόσο αναφορικά με την προσωπική φροντίδα της μητέρας, όσο και με την αποστείρωση του θήλαστρου αλλά και των ρούχων της, για να αποφεύγεται ο κίνδυνος μόλυνσης των μαστών από ξενιστές, όπως ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος.
Θηλασμός: Μαστίτιδα ή απόφραξη γαλακτοφόρου;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μαστίτιδα θηλασμού συμβαίνει μέσα στους τρεις πρώτους μήνες μετά τον τοκετό, αλλά μπορεί να συμβεί και αργότερα, ενώ η γυναίκα θηλάζει. Τα συμπτώματά της μοιάζουν με αυτά της απόφραξης κάποιου γαλακτοφόρου, όμως στη δεύτερη περίπτωση δεν υπάρχει πυρετός, πόνος στις αρθρώσεις και αίσθημα κατάπτωσης. Για την ακρίβεια, η εξάντληση που μπορεί να νιώθει μία γυναίκα με μαστίτιδα είναι τόσο έντονη, ώστε δυσκολεύεται να φροντίσει ακόμα και το μωρό της, ενώ μπορεί να την οδηγήσει στον αποθηλασμό μία ώρα αρχύτερα.
Αυτό, όμως, λένε οι ειδικοί, δεν είναι απαραίτητο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η μαία-σύμβουλος θηλασμού κ. Θεοδώρα Μάλλη, «η μαστίτιδα δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση λόγο απογαλακτισμού. Το γάλα της μητέρας με μαστίτιδα δεν θα βλάψει το μωρό, ενώ εκείνη μπορεί να θηλάζει ακόμα κι αν λαμβάνει αντιβιοτικά. Αν ο θηλασμός είναι επώδυνος ή δυσάρεστος, μπορεί να κάνει ένα διάλειμμα και να βγάζει γάλα με το θήλαστρο για να το δίνει στο μωρό». Είναι, όμως, πιθανό μετά από μία μαστίτιδα να έχει μειωθεί το γάλα. Για να το αποφύγετε αυτό, προσπαθήστε να θηλάζετε ή να το αντλείτε όσο πιο συχνά μπορείτε. Εξίσου πιθανό είναι να μη θέλει το μωρό σας να πάρει το στήθος σας, γιατί όσο λιγοστεύει το γάλα γίνεται και πιο αλμυρό!
Σε κάθε περίπτωση, αν υποφέρετε από μαστίτιδα, για την διακοπή ή όχι του θηλασμού συμβουλευτείτε τον γυναικολόγο σας.
Αποφυγή και αντιμετώπιση της μαστίτιδας
Επειδή η στάση του μητρικού γάλακτος αποτελεί συχνά τον εναρκτήριο παράγοντα για τη μαστίτιδα, το σημαντικότερο που έχετε να κάνετε για να την αποφύγετε είναι η συχνή και αποτελεσματική απομάκρυνσή του, θηλάζοντας πιο συχνά το μωρό σας και μάλιστα ξεκινώντας από τον μαστό που νιώθετε πιο γεμάτο ή σκληρό.
Η ανάπαυση, η επαρκής ενυδάτωση και η ισορροπημένη διατροφή βοηθούν σημαντικά στην αντιμετώπισης της μαστίτιδας, γι'αυτό καλό είναι η πάσχουσα να δεχτεί βοήθεια στο σπίτι μέχρι να αναρρώσει. Αν η γυναίκα, ωστόσο, αρρωστήσει σοβαρά και δεν έχει καμία βοήθεια στο σπίτι, πιθανώς να χρειαστεί και εισαγωγή στο νοσοκομείο –αν και το ιδανικό είναι να παραμένει κοντά στο μωρό της για να συνεχιστεί ο θηλασμός.
Τέλος, ο γιατρός θα αποφασίσει αν η γυναίκα θα πρέπει να λάβει αναλγητικά (συνήθως ιβουπροφαίνη που δεν ανιχνεύεται εύκολα στο μητρικό γάλα) και αντιβιοτικά (συνήθως αν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν εντός 12-24 ωρών).
Με τα παραπάνω μέτρα θεραπείας η μαστίτιδα θα πρέπει να υποχωρήσει μέσα σε μερικές ημέρες.
Πηγές: MayoClinic, Iatronet, Lactation
