Η μετάδοση γίνεται δύο μέρες πριν από τη διόγκωση του αδένα, μέχρι την εξαφάνισή της. Ο δε χρόνος επώασης της νόσου είναι από 14 έως 21 ημέρες.
Γενικά, δεν πρόκειται για μία ιδιαίτερα μεταδοτική νόσο και είναι σχετικά σπάνιο να νοσήσουν δύο περισσότερα μέλη της ίδιας οικογένειας ταυτόχρονα. Παρ'όλα αυτά παρατηρούνται μικρής έκτασης επιδημίες ανά 4-5 χρόνια.
Τα συμπτώματα εκδήλωσης της παρωτίτιδας
Σύμφωνα με τους παιδιάτρους, μόνο το 60% ή 70% των περιπτώσεων εκδηλώνουν συμπτώματα της νόσου και όταν το κάνουν, αυτά είναι κυρίως διόγκωση του αδένα στη γωνία της κάτω γνάθου (παρωτίδα). Συνήθως, μετά από 3-4 ημέρες διογκώνεται και η άλλη παρωτίδα, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό. Το δέρμα στο σημείο της διόγκωσης είναι ωχρό, ζεστό και πρησμένο. Μετά από 4 με 7 ημέρες συνήθως η διόγκωση των παρωτίδων αρχίζει να υποχωρεί.
Επίσης, ο ασθενής έχει πυρετό (συνήθως υψηλό), πονοκέφαλο αλλά και πόνο κατά την κατάποση, ειδικά μετά την λήψη ξινής τροφής.
Ανησυχητικές είναι οι επιπλοκές που μπορεί να παρουσιάσει η παρωτίτιδα, σπουδαιότερες των οποίων είναι οι εξής:
Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα: Είναι συχνή εκδήλωση της παρωτίτιδας στα παιδιά. Τα αγόρια προσβάλλονται 3-5 φορές συχνότερα από τα κορίτσια, χωρίς όμως η πραγματική συχνότητά της να είναι γνωστή. Πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται μόνο για μηνιγγίτιδα. Εγκεφαλίτιδα εμφανίζεται στο 0,2% των περιπτώσεων αυτής της επιπλοκής. Χαρακτηριστικό της μηνιγγοεγκεφαλίτιδας είναι οι εμετοί και η δυσκαμψία (να μη μπορεί, δηλαδή, το παιδί να γύρει το κεφάλι μπροστά, το πηγούνι προς τον θώρακα).
Παγκρεατίτιδα: Στα παιδιά σπάνια παρουσιάζεται σοβαρή προσβολή του παγκρέατος. Τα χαρακτηριστικά της, ωστόσο είναι οξύς (ξαφνικός) πόνος στην περιοχή του στομάχου, εμετοί και πυρετός, ενώ στις εργαστηριακές εξετάσεις παρατηρείται αυξημένη αμυλάση.
Ορχίτιδα, επιδιδυμίτιδα: Σπανιότερες κατά την παιδική, οι ασθένειες αυτές προσβάλλουν εφήβους και ενήλικες σε ποσοστό 15-35%. Χαρακτηρίζονται από διόγκωση του όρχεως ή και της επιδιδυμίδας και συνοδεύονται από πόνο και υψηλό πυρετό. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί στείρωση, ενώ λόγω πίεσης μπορεί να παρατηρηθεί και ατροφία των όρχεων.
Ωοθηκίτιδα: Σπανιότατη κατά την παιδική ηλικία, η ασθένεια προσβάλλει έφηβες και ενήλικες, αλλά δεν προκαλεί στείρωση.
Η αντιμετώπιση της παρωτίτιδας
Στην περίπτωση των μαγουλάδων χωρίς επιπλοκές, οι παιδίατροι συνιστούν απλά ανάπαυση, αντιπυρετικά και αναλγητικά φάρμακα που θα ανακουφίσουν από τους πονοκεφάλους. Η τροφή του παιδιού ίσως είναι προτιμότερο να αποτελείται από υγρές και μαλακές τροφές.
Σε περίπτωση παγκρεατίτιδας εξασφαλίζεται η διατήρηση ισορροπίας νερού και ηλεκτρολυτών, ενώ σε περιπτώσεις ορχίτιδας συνιστάται ανάρτηση των όρχεων, ζεστά επιθέματα και παυσίπονα.
Ωστόσο, επικοινωνήστε άμεσα με τον παιδίατρό σας τη στιγμή που θα αντιληφθείτε το παραμικρό σχετικό σύμπτωμα.
Η πρόληψη της παρωτίτιδας
Στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος εμβολιασμού οι παιδίατροι συνιστούν να γίνεται το τριδύναμο εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (ΜΜR) σε παιδιά 15 έως 18 μηνών και να επαναλαμβάνεται μεταξύ των 4 και 6 ετών για να προλαμβάνεται η νόσος.
Τι απαντά ο παιδίατρος
Ζητήσαμε από τον παιδίατρο κ. Αμπά Καντρέ να μας εξηγήσει τους κινδύνους της παρωτίτιδας:
-Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνη η παρωτίτιδα;
Κίνδυνος για τη ζωή σπάνια υπάρχει στην περίπτωση της παρωτίτιδας. Ο σοβαρότερος κίνδυνος που μπορεί να επέλθει με την συγκεκριμένο νόσο έχει να κάνει με την ορχίτιδα/ επιδιδυμίτιδα και το πιθανό ενδεχόμενο στείρωσης.
-Τι γίνεται αν μία έγκυος «κολλήσει» μαγουλάδες;
Έχει ακουστεί ότι αν μία έγκυος νοσήσει από μαγουλάδες υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή του εμβρύου. Ωστόσο, ο κ. Καντρέ καθησυχάζει ότι δεν έχει διαπιστωθεί επίσημα κάποιο τέτοιο περιστατικό. Απλά η έγκυος στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί να παρακολουθείται στενά.
