Τι είναι ο Γονικός έλεγχος
Ο Γονικός έλεγχος (Parental Control) είναι ένα πολύτιμο πρόγραμμα στον υπολογιστή, το οποίο δίνει στους γονείς την δυνατότητα να περιορίζουν την πλοήγηση του παιδιού στο ίντερνετ, προστατεύοντάς το -όσο είναι δυνατόν- από ιστοσελίδες κακόβουλου περιεχομένου.
Οι δυνατότητες των προγραμμάτων γονικού ελέγχου ποικίλλουν. Δεν αφορούν μόνο την πλοήγηση στο internet, αλλά μπορούν να προσφέρουν, ανάλογα με το προϊόν, και μία μεγάλη γκάμα από δυνατότητες περιορισμού και ελέγχου του παιδιού, όπως:
Περιορισμό:
- των σελίδων στις οποίες έχει πρόσβαση
- του χρόνου που μπορεί να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή
- των παιχνιδιών τα οποία μπορεί να παίξει
- των εγκατεστημένων προγραμμάτων τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει
- των επαφών από τις οποίες δέχεται mails
Έλεγχο - ενημερώσεις:
- έλεγχος των ιστοσελίδων τις οποίες επισκέπτεται
- ειδοποίηση για προσπάθεια πρόσβασης σε απαγορευμένη σελίδα
- έλεγχος των επαφών με τις οποίες συνομιλεί στα social networks (Facebook, Twitter, Instagram κ.λπ.)
- ενημέρωση για χρήση απαγορευμένων λέξεων στα social networks (για παράδειγμα: αυτοκτονία, αλκοόλ, ναρκωτικά, σεξ, κ.λπ.)
Τι πρέπει να κάνετε στον υπολογιστή
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε, πριν εγκαταστήσετε ένα πρόγραμμα Γονικού ελέγχου, είναι να προστατεύσετε τον λογαριασμό σας με κωδικό, δημιουργώντας ξεχωριστούς λογαριασμούς στα παιδιά με περιορισμένα δικαιώματα (standard account για Windows και managed user για MAC) ώστε να μην μπορούν να επέμβουν στις ρυθμίσεις και να μην μπορούν να εγκαταστήσουν νέα προγράμματα χωρίς την έγκρισή σας.
Αναλυτικές οδηγίες για το πώς θα δημιουργήσετε ξεχωριστούς λογαριασμούς για κάθε μέλος της οικογένειας θα βρείτε:
• Για τα Windows Vista εδώ.
• Για τα Windows 7 εδώ.
• Για Mac OS X Mountain Lion εδώ.
• Για Mac OS X Mavericks εδώ.
• Για Mac OS X Yosemite εδώ.
Πώς να εγκαταστήσετε προγράμματα Γονικού ελέγχου
Στη συνέχεια μπορείτε να ενεργοποιήσετε τις βασικές λειτουργίες γονικού ελέγχου που είναι έτσι κι αλλιώς εγκαταστημένες στον υπολογιστή σας. Τα 2 κυριότερα λειτουργικά συστήματα (Windows, MAC OS) διαθέτουν ορισμένες λειτουργίες γονικού ελέγχου οι οποίες μπορούν να εγκατασταθούν γρήγορα και εύκολα χωρίς την απαίτηση αγοράς ή χρήσης τρίτου προγράμματος.
Αναλυτικές οδηγίες για το πώς θα τις εγκαταστήσετε:
Στα Windows:
- Επιλέγετε: Control Panel -> Parental Controls -> επιλογή λογαριασμού -> επιλογή "On, enforce current settings".
- Στη συνέχεια μπορείτε να ρυθμίσετε δυνατότητες περιορισμού χρόνου πρόσβασης, παιχνιδιών και εγκατεστημένων προγραμμάτων. Επιπλέον με τη δωρεάν εγκατάσταση της πλατφόρμας Live Essentials προσφέρεται η κρίσιμη δυνατότητα του περιορισμού πρόσβασης ιστοσελίδων στο Internet και η δημιουργία αναφορών για τις ενέργειες που πραγματοποίησαν τα παιδιά (στα Vista προσφέρεται χωρίς την επιπλέον εγκατάσταση).
Στα MAC OS X: Τα MAC έχουν επίσης προεγκατεστημένη μία βασική έκδοση γονικού ελέγχου, με την οποία ο γονιός μπορεί να ελέγξει τις εφαρμογές στις οποίες θα έχει πρόσβαση στο παιδί, τον χρόνο που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή, τις ιστοσελίδες στις οποίες θα έχει πρόσβαση αλλά και τις επαφές με τις οποίες ανταλλάσσει mails και instant messages. Αναλυτικές οδηγίες για την ενεργοποίηση και την παραμετροποίηση, ανάλογα με την έκδοση του λειτουργικού σας συστήματος, θα βρείτε στα παρακάτω links:
- Mountain Lion.
- Mavericks.
- Yosemite.
Αν οι παραπάνω δυνατότητες που προσφέρουν τα Windows και τα Mac δεν σας αρκούν, υπάρχουν δωρεάν και επί πληρωμή ολοκληρωμένες πλατφόρμες Γονικού ελέγχου με πολύ περισσότερες δυνατότητες ασφαλείας. Ενδεικτικά:
Εξαιρετικές δωρεάν πλατφόρμες είναι οι (κάντε κλικ για να τις κατεβάσετε):
- Qustudio.
- Norton family.
- K9 Web protection.
Το κάτι «παραπάνω» που προσφέρουν οι πλατφόρμες αυτές είναι δεκάδες φίλτρα ασφαλείας, ώστε να μην έχει πρόσβαση το παιδί σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τζόγο, πορνογραφικό, υλικό, βλαβερές ουσίες κ.ο.κ. Επίσης, μεταξύ άλλων, αναγνωρίζουν πότε το παιδί δίνει προσωπικές πληροφορίες, στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών και πότε προσπαθεί να μπει σε κοινωνικά δίκτυα ενηλίκων.
Οι καλύτερες επί πληρωμή πλατφόρμες είναι οι:
- Net Nanny.
- Web Watcher.
- McAfee Safe Eyes.
Το κόστος τους κυμαίνεται από 20 έως 80 ευρώ, ανάλογα με το ποια πλατφόρμα θα επιλέξετε και τι δυνατότητες έχει η κάθε μία –πιστέψτε μας είναι άπειρες! Ενδεικτικά, αν γράψει το παιδί στο Google την λέξη «στήθος», φροντίζουν ώστε στην οθόνη του υπολογιστή να μην εμφανιστεί τίποτα που να έχει να κάνει με γυναικείους μαστούς. Επίσης, έχουν την δυνατότητα να σας ειδοποιούν μέσω e-mail, δίνοντάς σας αναφορά για κάθε πιθανή «επικίνδυνη» κίνηση του παιδιού στον υπολογιστή (π.χ. με ποιους μιλάει, τι λέει, σε ποιες ιστοσελίδες μπαίνει).
Πώς να «κόψετε» τις διαφημίσεις στο ίντερνετ
Το ad-blocking είναι μία ακόμη πολύ χρήσιμη λειτουργία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα παιδιά αλλά και για τους ίδιους τους γονείς, προκειμένου να μπλοκάρονται ή να αποκρύπτονται οι διαφημίσεις (όπως αυτές της ημίγυμνης κυρίας που αναφέρθηκε στην αρχή). Δύο πολύ γνωστά προγράμματα που το κάνουν αυτό, τα οποία διατίθενται δωρεάν στην αγορά είναι:
• Ad block Plus: Το δημοφιλέστερο ίσως λογισμικό για ad blocking διατίθεται για όλους τους browsers (Mozilla, IE, Chrome, Safari, Opera, Android και Yandex) και μπορεί να "κατέβει" δωρεάν από αυτό το link.
• Ad block: Μία από τις εναλλακτικές λύσεις με πολλούς χρήστες σε όλο τον κόσμο είναι το λογισμικό ad block το οποίο υποστηρίζει Mozilla, Chrome και Safari και μπορεί να "κατέβει" δωρεάν από αυτό το link.
Γονικός έλεγχος στο Facebook και στα υπόλοιπα κοινωνικά δίκτυα
Καθώς αυτό που απασχολεί περισσότερο από κάθε τι τους γονείς είναι η επικοινωνία των παιδιών με παιδόφιλους στο Facebook ή το Twitter, είναι άκρως σημαντικό να υπάρχει γονικός έλεγχος και στα social networks.
Οι περισσότερες από τις παραπάνω επί πληρωμή πλατφόρμες προσφέρουν επαρκείς δυνατότητες για τον έλεγχο των social networks, ενώ οι δωρεάν έχουν περιορισμένες ή και καθόλου τέτοιες δυνατότητες, ούτε άλλωστε τα λειτουργικά συστήματα.
Μία πολύ ενδιαφέρουσα λύση είναι αυτή της Avira (Social Network Protection), η οποία προσφέρεται δωρεάν και αφορά καθαρά τα Social Networks. Το λογισμικό μπορεί να εγκατασταθεί πολύ εύκολα με την απαίτηση μόνο μίας δωρεάν εγγραφής και προσφέρει λειτουργίες ελέγχου και ειδοποιήσεων για τους φίλους του παιδιού (με μερικές από αυτές να είναι πολύ ενδιαφέρουσες, όπως έλεγχος ενδιαφερόντων, ηλικίας κ.λ.π. και ειδοποίηση του γονέα όταν κάτι, π.χ. ένα άτομο, φαίνεται ύποπτο), έλεγχο των φωτογραφιών που "ανεβάζει" το παιδί, άμεση ειδοποίηση σε περίπτωση που αναφερθούν προκαθορισμένες λέξεις (π.χ. sex, αυτοκτονία) και δημιουργία αναφορών με τη συνολική δραστηριότητα του παιδιού (new friends, posts κ.λπ.). Η πλατφόρμα μπορεί να κατέβει από αυτό το link.
Γονικός έλεγχος και στο smartphone
Τα περισσότερα παιδιά πλέον, και κυρίως οι έφηβοι, χρησιμοποιούν αντί του υπολογιστή, τα κινητά τους τηλέφωνα για πρόσβαση στο ίντερνετ. Στην περίπτωση αυτή οι λύσεις (πολύ λίγες δωρεάν) είναι οι εξής εφαρμογές:
• K9 Web Protection Browser (δωρεάν).
• Net Nanny (επί πληρωμή)
• Web Watcher (επί πληρωμή).
Επικοινωνία: Η 100% ασφαλής λύση
Οποιαδήποτε τεχνική και να χρησιμοποιήσετε στον υπολογιστή δεν προσφέρει την 100% προστασία για τα παιδιά που μόνο η προσωπική σας επικοινωνία μαζί τους και η δημιουργία εμπιστοσύνης εξασφαλίζει. Εξάλλου, βασικοί κανόνες που τόσο εσείς όσο και τα παιδιά πρέπει να τηρείτε είναι:
• Να ενημερώνεστε για το internet γενικότερα, τη λειτουργία και το περιεχόμενο των ιστοσελίδων και των εφαρμογών που συνηθίζουν να επισκέπτονται και να χρησιμοποιούν τα παιδιά, για τα social networks, και φροντίστε να έχετε κατ' ελάχιστον επαρκείς γνώσεις για να αντιλαμβάνεστε τις ενέργειές τους.
• Ο υπολογιστής πρέπει πάντα να είναι σε κοινή θέα και όχι στο δωμάτιο του παιδιού –ιδιαίτερα για τις μικρότερες ηλικίες.
• Συμφωνήστε με το παιδί τις ώρες που θα χρησιμοποιεί τον υπολογιστή για διασκέδαση.
• Συμβουλεύστε το να μην μοιράζεται προσωπικές πληροφορίες και κυρίως φωτογραφίες.
• Να είστε προσιτοί και να το παροτρύνετε οτιδήποτε το προβληματίσει ή το φοβίσει να το μοιραστεί μαζί σας πριν κάνει οποιαδήποτε άλλη ενέργεια.
• Να είστε διακριτικοί με τις τεχνικές ελέγχου, γιατί σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να λειτουργήσουν αντίθετα –να θεωρήσει, δηλαδή, το παιδί ότι το παρακολουθείτε.
