Η μαιευτική βία είναι μια μορφή έμφυλης βίας που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή της γυναικολογικής φροντίδας. Περιλαμβάνει σωματική, λεκτική και ψυχολογική κακοποίηση, παρεμβάσεις χωρίς συναίνεση και πρακτικές που παραβιάζουν την αξιοπρέπεια και την αυτονομία των γυναικών. Στην Ελλάδα, το φαινόμενο αυτό παραμένει σε μεγάλο βαθμό αόρατο, παρά τις χιλιάδες μαρτυρίες γυναικών που έχουν υποστεί τέτοιες εμπειρίες.
Μορφές μαιευτικής βίας
Σύμφωνα με την Εριέττα Κούρκουλου, ιδρύτρια του οργανισμού «Kind things», η μαιευτική βία συχνά πηγάζει από πατριαρχικές αντιλήψεις που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες ως ανίκανες να γνωρίζουν ή να αποφασίζουν για το σώμα τους. Αυτό οδηγεί σε πρακτικές όπως:
-
Αναίτιες καισαρικές τομές χωρίς πλήρη ενημέρωση ή συναίνεση.
-
Επιθετικές πρακτικές όπως η μέθοδος Κριστέλερ, όπου ασκείται πίεση στην κοιλιά της γυναίκας κατά τον τοκετό, με σοβαρούς κινδύνους για τη μητέρα και το βρέφος.
-
Λεκτική κακοποίηση, όπως προσβλητικά σχόλια ή εντολές να «σκάσει» η γυναίκα κατά τη διάρκεια του τοκετού.
-
Αναίτιος αποχωρισμός του βρέφους από τη μητέρα αμέσως μετά τη γέννα.
-
Πραγματοποίηση ιατρικών πράξεων, όπως περινεοτομία ή κολπικές εξετάσεις, χωρίς ενημέρωση ή συναίνεση.
Η μαία Κωνσταντίνα Νούσια, συντονίστρια του προγράμματος IASIS HYPATIA, αναφέρει ότι πολλές γυναίκες που έχουν υποστεί μαιευτική βία βιώνουν μετατραυματικό στρες και αποφεύγουν μελλοντικές εγκυμοσύνες λόγω του φόβου επανάληψης της εμπειρίας.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το ποσοστό των καισαρικών τομών παραμένει εξαιρετικά υψηλό, ξεπερνώντας το 60%, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Αυτό υποδηλώνει μια τάση υπερβολικών ιατρικών παρεμβάσεων, συχνά χωρίς ιατρική αναγκαιότητα. Οι Σύλλογοι Μαιών/τών της χώρας έχουν εκδώσει κοινή δήλωση αναγνώρισης της μαιευτικής βίας, ζητώντας την επίσημη αναγνώρισή της και την εφαρμογή μέτρων για την εξάλειψή της.
Η μαιευτική βία δεν είναι πάντα αποτέλεσμα κακόβουλων προθέσεων. Συχνά, προκύπτει από συστημικά προβλήματα, όπως η έλλειψη εκπαίδευσης, οι πιέσεις χρόνου και η απουσία ενημέρωσης. Ωστόσο, οι συνέπειές της είναι πραγματικές και βαθιά τραυματικές για τις γυναίκες.
Τι μπορούμε να κάνουμε
-
Ενημέρωση: Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να ενημερώνονται για τις διαδικασίες που θα υποστούν.
-
Συναίνεση: Καμία ιατρική πράξη δεν πρέπει να πραγματοποιείται χωρίς την πλήρη και ενημερωμένη συναίνεση της γυναίκας.
-
Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας: Οι γιατροί και οι μαίες πρέπει να εκπαιδεύονται στην παροχή φροντίδας με σεβασμό και ενσυναίσθηση.
-
Αναγνώριση και καταγραφή περιστατικών: Η επίσημη αναγνώριση της μαιευτικής βίας και η καταγραφή των περιστατικών είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Η μαιευτική βία είναι μια σκληρή πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και αποφασιστικότητα. Κάθε γυναίκα έχει το δικαίωμα σε έναν τοκετό με σεβασμό, αξιοπρέπεια και αυτονομία. Ήρθε η ώρα να σπάσουμε τη σιωπή και να διεκδικήσουμε αυτό το δικαίωμα για όλες.
Πληροφορίες από ertnews.gr, tovima.gr, kathimerini.gr