Αυτό που δεν μου είπε κανείς, όμως, πριν ξεκινήσω να το εφαρμόζω, είναι ότι το gentle parenting δεν είναι μόνο μέθοδος ανατροφής. Είναι ένας καθρέφτης. Κι αυτός ο καθρέφτης σε αναγκάζει να κοιτάξεις πρώτα τον εαυτό σου, πριν κοιτάξεις το παιδί σου.
Η θεωρία ακούγεται απλή
Οι αρχές είναι ξεκάθαρες: αντί για τιμωρία, εξήγηση. Αντί για θυμό, ενσυναίσθηση. Αντί για φωνές, όρια με ηρεμία. Όλα αυτά φαίνονται λογικά, σχεδόν αυτονόητα. Έτσι κι εγώ ξεκίνησα με ενθουσιασμό.
Όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε πιο σύνθετη. Γιατί η κάθε «ήρεμη αντίδραση» προϋποθέτει εσωτερική διαχείριση. Για να μην υψώσεις τη φωνή σου όταν το παιδί χτυπιέται στο πάτωμα του σούπερ μάρκετ, πρέπει πρώτα να έχεις μάθει να διαχειρίζεσαι τον δικό σου θυμό, την αμηχανία, την κούραση.
Κανείς δεν μου είχε πει ότι πριν «καθοδηγήσεις» το παιδί σου, θα χρειαστεί να ανατρέξεις στη δική σου παιδική ηλικία, να αναμετρηθείς με τους δικούς σου γονείς, να δεις πώς έμαθες κι εσύ να χειρίζεσαι τα συναισθήματα.
Gentle parenting σημαίνει δουλειά με τον εαυτό σου
Αυτό ήταν το πιο δύσκολο. Να παραδεχτώ ότι τα νεύρα μου, οι αντιδράσεις μου, η βιασύνη μου να βάλω «τάξη», δεν είχαν να κάνουν μόνο με το παιδί αλλά με εμένα.
Γιατί όταν το παιδί σου λέει «όχι» για δέκατη φορά, δεν ακούς μόνο το παιδί. Ακούς και τον εσωτερικό σου διάλογο: «Δεν σε σέβεται», «Δεν έχει όρια», «Κάνεις λάθος σαν γονιός». Αυτόν τον εσωτερικό διάλογο πρέπει πρώτα να τον αποδομήσεις.
Με λίγα λόγια, κανείς δεν μου είπε ότι το gentle parenting είναι μια συνεχής εκπαίδευση του εαυτού σου. Δεν είναι μια λίστα κανόνων που απλώς εφαρμόζεις. Είναι μια διαδικασία που σε αλλάζει ως άνθρωπο.
Οι παρεξηγήσεις γύρω από τη μέθοδο
Ένα ακόμη πράγμα που διαπίστωσα είναι η παρεξήγηση που υπάρχει γύρω από το gentle parenting. Πολλοί το θεωρούν «ανεκτικό» ή «χωρίς όρια». Στην πραγματικότητα, είναι ακριβώς το αντίθετο: χρειάζεται να είσαι σταθερός στα όρια, αλλά χωρίς τιμωρία.
Το δύσκολο δεν είναι να βάλεις όρια. Είναι να τα βάλεις με ηρεμία. Να πεις «όχι» χωρίς να υψώσεις τη φωνή. Να επιμείνεις χωρίς να θυμώσεις. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση.
Και πάλι, όμως, όλα γυρίζουν στον γονιό. Γιατί το παιδί μπορεί να διαχειριστεί την απογοήτευση, αρκεί να δει εσένα να τη διαχειρίζεσαι.
Η πίεση της «τέλειας εικόνας»
Υπάρχει κι άλλο ένα στοιχείο που συχνά ξεχνάμε: τα social media. Οι εικόνες με ήρεμες μαμάδες που μιλούν γλυκά στα παιδιά τους, ενώ εκείνα συνεργάζονται με χαμόγελο. Όμως η αλήθεια είναι πιο ακατάστατη. Υπάρχουν μέρες που το gentle parenting μοιάζει ανέφικτο. Υπάρχουν στιγμές που ξεφεύγεις.
Κι εκεί χρειάζεται να είσαι επιεικής και με τον εαυτό σου. Γιατί το gentle parenting δεν σημαίνει τέλειος γονιός. Σημαίνει γονιός που προσπαθεί καθημερινά να δείχνει σεβασμό, ακόμα κι όταν κάνει λάθη.
Το ένα πράγμα που θα ήθελα να ξέρω από την αρχή
Αν έπρεπε να συμπυκνώσω όλη αυτή την εμπειρία σε μια φράση, θα έλεγα:
Το gentle parenting δεν είναι μέθοδος για το παιδί σου. Είναι μέθοδος που σε αλλάζει εσένα.
Αν το είχα καταλάβει νωρίτερα, θα ήμουν πιο επιεικής με τον εαυτό μου. Δεν θα απογοητευόμουν κάθε φορά που δεν κατάφερνα να κρατήσω την ψυχραιμία μου. Θα ήξερα ότι το ταξίδι είναι μακρύ, γεμάτο δοκιμές, και ότι το αποτέλεσμα δεν είναι ένα «τέλειο παιδί» αλλά μια πιο υγιής σχέση ανάμεσα σε γονιό και παιδί.
Γιατί, τελικά, αξίζει
Σήμερα, μετά από αρκετά χρόνια, μπορώ να πω ότι άξιζε. Όχι γιατί έγινα ο πιο υπομονετικός γονιός του κόσμου –κάθε άλλο. Αλλά γιατί έμαθα να ακούω. Το παιδί μου, τον εαυτό μου, τη σχέση μας.
Κι αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, αυτό θα ήθελα να μου είχαν πει: ότι το gentle parenting δεν είναι μαγικό ραβδί. Είναι μια πρόσκληση σε εσωτερική αλλαγή. Μια αλλαγή που πονάει, αλλά τελικά φέρνει πιο κοντά.