Τα 4 στάδια γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών

Τα 4 στάδια γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών

Είναι σημαντικό να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα διάφορα στάδια ανάπτυξης των παιδιών μας ώστε να τα κατανοούμε, αλλά και να συμπορευόμαστε μαζί τους ευκολότερα. Οι θεωρίες που αφορούν την ανάπτυξή τους, εξηγούν το πώς εξελίσσονται κοινωνικά, συναισθηματικά και γνωστικά μέχρι την ενηλικίωση τους.

Ο ψυχολόγος- αναπτυξιολόγος Jean Piaget, ο κύριος εκπρόσωπος της γνωστικής προσέγγισης, θεωρούσε πώς η ανάπτυξη των παιδιών συντελείται σε διακριτά στάδια τα οποία ξεκινούν από την γέννηση και εκτείνονται μέχρι το τέλος της εφηβείας.

Αισθητηριοκινητικό στάδιο: 0-2 ετών

Αυτό το στάδιο αρχίζει από την ημέρα της γέννησης μέχρι τη στιγμή που το παιδί θα κλείσει τα 2 χρόνια της ζωής του. Στην περίοδο αυτή τα παιδιά προκειμένου να μπορέσουν να προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους, να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους αλλά και να επικοινωνήσουν, χρησιμοποιούν τα αντανακλαστικά τους και συγκεκριμένα τις αισθήσεις και την κίνηση του σώματος.

Από την ημέρα της γέννησής του μέχρι και τον 8ο μήνα, το βρέφος αρχίζει να ελέγχει και να συντονίζει τις κινήσεις του χωρίς καμία δυσκολία. Μπορεί, για παράδειγμα, να τοποθετεί το δάχτυλο στο στόμα για να το πιπιλήσει μόνο του έχοντας επίγνωση γι’ αυτό που κάνει. Σταδιακά παύει να βρίσκει ευχαρίστηση αποκλειστικά και μόνο στην ικανοποίηση των βιολογικών του αναγκών και αρχίζει να ενδιαφέρεται και για πράγματα που συμβαίνουν ανεξάρτητα από το σώμα του. Για παράδειγμα, διασκεδάζει βλέποντας τα κρεμαστά πολύχρωμα κουκλάκια που βρίσκονται πάνω από την κούνια του.

Από τον 8ο μέχρι τον 24ο μήνα, τα παιδιά αρχίζουν και συνειδητοποιούν ότι κάθε πράξη τους φέρει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αντιλαμβάνονται, για παράδειγμα, πως αν πετάξουν το παιχνίδι τους, αυτό θα πέσει στο πάτωμα. Σύμφωνα με τον Piaget, παρατηρείται μια πρώιμη μορφή επίλυσης προβλημάτων αφού ένα δίχρονο θα μετακινήσει, για παράδειγμα, ένα εμπόδιο προκειμένου να περάσει, ενώ συντονίζουν σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις τους και αλληλοεπιδρούν με το περιβάλλον.

Το στάδιο προλογικής νόησης: 2-7 έτη

Το στάδιο προλογικής νόησης αρχίζει από τα 2 έτη, ολοκληρώνεται στα 7 και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιόδους ανάπτυξης, αφού το παιδί είναι πλέον σε θέση να επικοινωνήσει χρησιμοποιώντας την γλώσσα.

Σε αυτήν την φάση ανάπτυξης, το παιδί σκέφτεται σε συμβολικό επίπεδο. Αναπτύσσει, δηλαδή, την ικανότητα να εντοπίζει αντικείμενα ξεχωρίζοντας τα από ένα χαρακτηριστικό τους. Αν, για παράδειγμα, του βάλεις μπροστά του πολλά μπαλόνια, θα τα κατηγοριοποιεί ή βάση χρώματος, ή βάση σχήματος αλλά όχι και τα δύο μαζί. Επιπλέον, παρατηρείται μια έντονη εγωκεντρική τάση. Βλέπει τον κόσμο από την δική του οπτική γωνία, κατανοεί την δική του σκέψη, αλλά αδυνατεί να  μπει στην θέση κάποιου άλλου.

Το στάδιο της συγκεκριμένης λογικής σκέψης: 7-12 ετών

Το συγκεκριμένο στάδιο αφορά την παιδική ηλικία μέχρι τα 12 έτη. Σε αυτήν την φάση ανάπτυξης, τα παιδιά κατακτούν την λογική σκέψη αφού μπορούν και λαμβάνουν υπόψη τους διαφορετικές παραμέτρους τόσο για τα αντικείμενα γύρω τους, όσο και για τους ανθρώπους. Λειτουργούν συνδυάζοντας πράγματα και αξιολογώντας καταστάσεις, ενώ ωριμάζουν συναισθηματικά.

Μπορούν να φιλτράρουν μία πληροφορία και να αντιληφθούν πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες, με αποτέλεσμα να «βγαίνουν» από την πρώιμη εγωκεντρική φάση του σταδίου της προλογικής νόησης. Το κύριο έλλειμμα που εμφανίζει σε αυτήν την ηλικία αφορά την αφηρημένη σκέψη. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να κατανοεί λογικές έννοιες για συγκεκριμένα γεγονότα, αλλά δυσκολεύεται να κατανοήσει αφηρημένες ή υποθετικές έννοιες.

Το στάδιο της λογικής σκέψης: 12-τέλος εφηβείας

Το στάδιο της λογικής σκέψης αφορά τις ηλικίες από 12 ετών έως το τέλος της εφηβείας. Σε αυτήν την φάση ανάπτυξης το παιδί μπορεί να σκεφτεί αφηρημένες και θεωρητικές έννοιες, καθώς και να χρησιμοποιήσει την λογική του για βρει δημιουργικές λύσεις σε πιθανά προβλήματα. Πλέον δεν βασίζεται σε προηγούμενες εμπειρίες για να λύσει ένα πρόβλημα, αλλά εξετάζει νέες υποθέσεις, αποτελέσματα και συνέπειες των ενεργειών του. Αυτός ο τύπος σκέψης είναι πολύ σημαντικός για να μπορεί να υλοποιεί έναν μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, να θέτει στόχους και να τους πετυχαίνει και γενικά να ωριμάζει μέσα από τις δικές του προσπάθειες και εμπειρίες.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΜΠΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΜΑΣ

Γραφτείτε στο Newsletter μας

Διαγωνισμοί, δώρα και τα πάντα για το παιδί και την οικογένεια!

v