Γι’ αυτό, καλό είναι να αποφεύγουμε τη χρήση «οθονών» για ψυχαγωγικούς λόγους από πολύ νωρίς, ώστε να δώσουμε χώρο και χρόνο στο νήπιό μας να μάθει πιο ουσιώδη πράγματα απ’ το να «αλλάζει οθόνη» με το δάχτυλο.
Πρώτα απ’ όλα, μείνετε εσείς μακριά απ’ τις οθόνες
Στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα μικρά μας λειτουργούν εξαιρετικά μιμητικά και τα βασικά τους πρότυπα είμαστε εμείς. Ένα παιδί που μας βλέπει να κρατάμε όλη την ώρα ένα κινητό τηλέφωνο, θα θέλει κι εκείνο ένα τηλέφωνο στο χέρι του και θα μιμείται τις κινήσεις μας καθώς μιλάμε ή αλλάζουμε «σελίδες» στην οθόνη. Σταδιακά θα μάθει να κάνει ότι κάνουμε, αλλά ταυτόχρονα θα αποκτήσει μια προσκόλληση στις οθόνες που, σ’ αυτήν ηλικία, δεν είναι ούτε εποικοδομητική ούτε υγιής – όχι ότι στη δική μας είναι, βέβαια...
Βάλτε χρονικά όρια στη χρήση από νωρίς
Εντάξει, είναι αναπόφευκτο το μικρό μας να χρησιμοποιήσει μια συσκευή με οθόνη για να χαζέψει παιδικά ή να παίξει παιχνίδια της ηλικίας του. Και καμιά φορά, είναι βολικό και για μας, αφού κερδίζουμε λίγο χρόνο μέσα στη μέρα να κάνουμε αγγαρείες ή δουλειές που έχουν μείνει πίσω. Αλλά, για να μην το βρούμε μπροστά μας αργότερα, είναι καλό να θέσουμε κάποια χρονικά όρια χρήσης στο παιδί, μέσα στα οποία θα κινούμαστε κι εμείς τις φορές που χρησιμοποιούμε την οθόνη για να καθήσει ήσυχο.
Γίνετε εσείς η... «οθόνη» του
Σε κάθε περίπτωση, ένας απ’ τους βασικούς λόγους που ένα παιδί καταφεύγει στις οθόνες για την ψυχαγωγία του είναι επειδή δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει. Όταν βλέπετε ότι το παιδί βαριέται, λοιπόν, φροντίστε να έχετε τον χρόνο και τη διάθεση να γίνεστε εσείς οι… «οθόνες» του. Να παίζετε μαζί του με τα παιχνίδια του ή να επινοείτε δικά σας, να του διαβάζετε βιβλία, να χορεύετε και να τραγουδάτε και, γενικώς, να περνάτε ποιοτικό χρόνο. Ειδικά σ’ αυτές τις ηλικίες, καμία οθόνη δεν «νικάει» την ενεργή παρουσία των γονιών.
Απαγορεύστε τις οθόνες στο τραπέζι (και στην έξοδο)
Εκτός από τα όρια στη χρήση, είναι σημαντικό να βάλετε και όρια στο που επιτρέπονται και που δεν επιτρέπονται οι οθόνες. Για παράδειγμα, το οικογενειακό τραπέζι μπορεί ν’ αποτελεί μέρος του ποιοτικού χρόνου που περνάτε όλοι μαζί. Αν το παιδί μάθει να τρώει με μια οθόνη μπροστά του το τραπέζι (αλλά και το φαγητό) θα γίνει μια τυπική διαδικασία χωρίς σημασία ή ωφέλη. Απαγορεύστε λοιπόν τις οθόνες την ώρα του φαγητού (εντός κι εκτός σπιτιού) και να ‘στε σίγουροι πως το μικρό σας έχει να κερδίσει πάρα πολλά.
Ενθαρρύνετε βιωματικούς τρόπους ψυχαγωγίας και μάθησης
Το να περάσει ένα νήπιο χρόνο σε οθόνες είναι αναπόφευκτο, αλλά αποτελεί μια σχετικά παθητική δραστηριότητα που δεν έχει ιδιαίτερα ωφέλη για την ανάπτυξη του παιδιού. Για να το αντισταθμίσετε αυτό, αλλά να κάνετε και τις οθόνες λιγότερο ελκυστικές, πρέπει να δώσετε ακόμη μεγαλύτερη βάση στις υπόλοιπες δραστηριότητες του παιδιού. Ενθαρρύνετε, λοιπόν, πιο βιωματικούς τρόπους ψυχαγωγίας και μάθησης είτε στο σπίτι είτε έξω απ’ αυτό – ευφάνταστοι παιδότοποι, μουσεία με εργαστήρια για νήπια, βόλτες στην εξοχή κλπ.
