Ο «γονέας-ελικόπτερο» είναι ο γονιός που υπέρ-ασχολείται, υπέρ-προστατεύει, υπέρ-ανησυχεί για το παιδί του. Είναι το είδος του γονέα που αναλαμβάνει περισσότερες ευθύνες απ’ όσες του αντιστοιχούν και, εν τέλει, καταλήγει να στερήσει από το παιδί του Με δυο λόγια, πρόκειται για έναν γονιό που εμπλέκεται στη ζωή του παιδιού του με έναν τρόπο υπερβολικά ελεγκτικό, υπερπροστατευτικό και με τάσεις τελειομανίας.
Κι αν σας τρομάζει αυτό ο τύπος γονέα, μάθετε ότι κατέφθασε ένα ακόμα πιο εξελιγμένο μοντέλο γονεϊκότητας, το οποίο ονομάζεται «υπεργονεϊκότητα».
Τι είναι η υπεργονεϊκότητα (ή αλλιώς Hyper-Parenting)
Το Hyper-Parenting μοιάζει να γίνεται τάση τα τελευταία χρόνια, καθώς η ζωή έχει γίνει πιο απαιτητική και ανταγωνιστική. Η πίεση να μεγαλώσουμε παιδιά που θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και να είναι επιτυχημένα, μας ωθεί στο να ελέγχουμε την κάθε τους κίνηση και να καθοδηγούμε το κάθε τους βήμα από μικρά.
Έτσι, βλέπουμε παιδιά που το πρόγραμμά τους είναι πιο φορτωμένο κι από... CEO μεγάλων εταιρειών και γονείς που φροντίζουν να βγάζουν από τη μέση το παραμικρό εμπόδιο που βρίσκεται στον δρόμο τους.
Με λίγα λόγια, οι γονείς που ακολουθούν την νέα αυτή τάση όχι μόνο υπερπροστατεύουν το παιδί τους, αλλά υπερ-ελέγχουν, υπερ - ανακατεύονται και υπερ - καθοδηγούν το παιδί τους στα πάντα: από το σχολείο που θα πάει και τις παρέες που θα κάνει, μέχρι τα χόμπυ του, τα ρούχα του, τις σκέψεις του, τα βιβλία του, τις ανησυχίες του ή τα συναισθήματά του.
Παραδείγματα υπεργονεϊκότητας
Όταν ακούμε τέτοιους όρους, ευλογούμε τα γένια μας που δεν είμαστε τέτοιο γονείς. Πολλές φορές, όμως, είμαστε χωρίς να το καταλαβαίνουμε. παρακάτω είναι μερικά παραδείγματα που θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε αν ανήκετε κι εσείς σε αυτή την κατηγορία:
- Όταν δείτε το παιδί σας να δοκιμάζει τις δυνάμεις σε κάτι που σας φαίνεται επικίνδυνο (όπως να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο), τρέχετε να το σταματήσετε.
- Κατευθύνεται διαρκώς τη συμπεριφορά του παιδιού σας, επιλέγοντας τι θα παίξει, με ποιον θα παίξει και πώς θα παίξει.
- Κατευθύνετε τα χόμπι και τις εξωσχολικές του δραστηριότητες με χειριστικό τρόπο, χωρίς να το αφήσετε να κάνει αυτό που πραγματικά θέλει.
- Διαλέγεται τους φίλους του ή ακόμα και τους δασκάλους, προπονητές κτλ στο σχολείο και τις δραστηριότητές του.
- Το βοηθάτε στα μαθήματα παραπάνω απ' όσο χρειάζεται (ή απ' όσο σας συμβουλεύει η δασκάλα) και δεν το αφήνεται ΠΟΤΕ να αποτύχει.
- Γεμίζεται το πρόγραμμά του με αμέτρητες δραστηριότητες, ξεχνώντας πως είναι παιδί και πως χρειάζεται ελεύθερο χρόνο για να παίξει.
- Έχετε συνεχή επικοινωνία με τους δασκάλους του, προσπαθώντας να τους κατευθύνετε (συνήθως ευγενικά και χρησιμοποιώντας συναισθηματικούς εκβιασμούς) για το πώς να κάνουν τη δουλειά τους.
- Δεν το αφήνεται να κάνει πράγματα που αντιστοιχούν στην ηλικία του από φόβο μην κινδυνεύσει (όπως δουλειές στο σπίτι, να πάει μόνο στο σχολείο, να βει με φίλους στο κοντινό πάρκο, κτλ).
Πώς η υπεργονεϊκότητα βλάπτει τα παιδιά
Τα κάνει πιο αδύναμα
Η τάση αυτών των γονιών να λύνουν κάθε μικρό ή μεγάλο πρόβλημα, να φροντίζουν για όλα και να επισκιάζουν τις προσπάθειες του παιδιού με την παρεμβατικότητά τους δημιουργεί παιδιά που δυσκολεύονται να λύσουν μόνα τους τα ζητήματα που προκύπτουν και που παλεύουν με έναν διαρκή φόβο αποτυχίας. Η διαρκής εμπλοκή του γονέα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν το παιδί, επηρεάζει την αυτοεικόνα του και του δημιουργεί την εντύπωση ότι είναι ανίκανο να σταθεί αυτόνομα στα πόδια του.
Μεγαλώνει εξαρτημένους ανθρώπους
Αγαπητέ γονιέ που δεν αφήνεις το παιδί σου να πάρει πρωτοβουλίες και να αποτύχει, έχουμε κακά νέα για ‘σένα: δεν θα ζήσεις για πάντα. Κάποτε θα αφήσεις τον μάταιο τούτο κόσμο ή θα είσαι ανήμπορος να προσφέρεις τη βοήθειά σου και τότε το μικρό σου θα πρέπει να τα βγάλει πέρα μόνο του. Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες του, παρεμβαίνοντας συνεχώς και προστατεύοντάς το από ενδεχόμενα λάθη, μεγαλώνεις ένα παιδί που εξαρτάται από τις δικές σου δυνατότητες και όχι από τις δικές του. Μεγαλώνεις, με δυο λόγια, έναν εξαρτημένο άνθρωπο.
…και καταπιεσμένους ενήλικες
Τα παιδιά που μεγάλωσαν έχοντας τη μαμά τους να τρέχει πάντοτε από πίσω τους για να τα ταΐσει φρουτάκι ή να τους βάλει ζακέτα και τα πιτσιρίκια που πέρασαν την εφηβεία τους προσπαθώντας να πείσουν τη μαμά που ανησυχεί να βγουν μια βόλτα με τους φίλους τους χωρίς την επίβλεψή της ή να τα αφήσει να πάνε στην τριήμερη στα Χανιά, όταν καταφέρουν να απαγκιστρωθούν απ’ τον γονεϊκό βραχνά έχουν την τάση να ξεσπούν, αντιδρώντας στην καταπίεση που έχουν υποστεί. Η καταπίεση φέρνει αντίδραση και η αντίδραση είναι κατάσταση κάθε άλλο παρά ψύχραιμη και ισορροπημένη.
Πληγώνει την αυτοπεποίθησή τους
Η λογική των γονιών που «πάσχουν» από υπερβολική αγάπη, είναι ότι όσο περισσότερο διευκολύνουν τη ζωή του παιδιού τους, τόσο καλύτερα θα τη ζήσει. Ωστόσο, το μήνυμα που καταλήγει ένα παιδί να καταγράψει είναι ότι οι γονείς του δεν έχουν αρκετή πίστη σ’ αυτό. Και το επόμενο βήμα είναι το «Δεν είμαι επαρκής/Δεν είμαι αρκετά καλός σε τίποτα/Δεν μπορώ να τα καταφέρω». Επιπλέον, τα παιδιά θέλουν να νιώθουν την χαρά της επίτευξης ενός δύσκολού στόχου –επιθυμούν να φέρουν σε πέρας μια «δύσκολη αποστολή».
'Απειρη αγάπη, ναι. Ασφυκτική αγάπη, όχι.
Η αγάπη και η φροντίδα των γονιών δεν έχουν –και δεν πρέπει να έχουν- όριο. Το ζητούμενο όμως είναι να λειτουργούν υποστηρικτικά, βοηθητικά, συμπληρωματικά και όχι ανασταλτικά. Λάθη, αδυναμίες, ανευθυνότητα, αποτυχίες, μικροατυχήματα και άλλα στραβά είναι μέσα στο πρόγραμμα και είναι εκεί για να μας μάθουν να δυναμώνουμε, να πεισμώνουμε και να τα καταφέρνουμε.
Πηγή: exploringyourmind.com, juniormagazine.co.uk
