Το παιδί μου δεν ήταν «κακό». Ήταν απλώς… δύσκολο. Πολύ έντονο, ανεξάρτητο, πεισματάρικο, ευαίσθητο. Εγώ πάλι ήμουν κουρασμένη, απογοητευμένη, έτοιμη να τα παρατήσω. Μέχρι που μια μέρα είπα: «Θα το αλλάξω αυτό. Όχι προσπαθώντας να αλλάξω το παιδί μου, αλλά προσπαθώντας να καταλάβω τι χρειάζεται και πώς μπορώ να του το δώσω σωστά».
Δεν ήταν εύκολο. Αλλά ήταν δυνατό. Και σήμερα, με βαθιά συγκίνηση, μπορώ να πω ότι έχουμε μια όμορφη σχέση, χωρίς τις εκρήξεις του παρελθόντος. Ποια ήταν τα τρία βήματα που μας έβγαλαν από τον φαύλο κύκλο;
1. Άλλαξα τον τρόπο που μιλούσα
Όχι, δεν φώναζα (πάντα). Δεν ήμουν επιθετική. Όμως η φωνή μου έκρυβε συχνά θυμό, φόβο ή απόγνωση, και το παιδί μου τα ένιωθε όλα αυτά πριν καν πω λέξη. Κατάλαβα ότι ο τόνος μου, οι λέξεις που χρησιμοποιούσα και το πότε μιλούσα, έπαιζαν τεράστιο ρόλο. Ξεκίνησα να εξασκούμαι στην ήρεμη, σαφή επικοινωνία.
Τι έκανα πρακτικά:
- Μιλούσα στο παιδί όταν ήταν ήρεμο, όχι πάνω στην κρίση
- Έλεγα λιγότερα και πιο ξεκάθαρα, π.χ. «Δεν χτυπάμε» αντί για «Σου έχω πει 100 φορές να μην το κάνεις αυτό, είπαμε δεν είναι σωστό, δεν είναι καλό»
- Ρύθμιζα τον τόνο μου σε ουδέτερο αλλά σταθερό. Ούτε θυμωμένος, ούτε απολογητικός
Αυτό το πρώτο βήμα δεν άλλαξε μόνο το παιδί μου. Άλλαξε εμένα. Γιατί τελικά, το παιδί αντιγράφει τη δική μας ρύθμιση.
2. Έμαθα να... βλέπω «πίσω» από την κακή συμπεριφορά
Κανένα παιδί δεν ξυπνάει το πρωί λέγοντας «Σήμερα θέλω να κάνω τη μαμά μου έξαλλη». Η δύσκολη συμπεριφορά είναι πάντα μήνυμα. Πείνα, κούραση, στρες, ανασφάλεια, ανάγκη για επαφή. Εγώ όμως έβλεπα μόνο τη συμπεριφορά και την τιμωρούσα.
Τι έκανα πρακτικά:
- Σημείωνα πότε εμφανιζόταν η δύσκολη συμπεριφορά (ώρα, συνθήκες, προηγούμενα γεγονότα)
- Ρωτούσα με ειλικρίνεια: «Μήπως σε δυσκόλεψε κάτι σήμερα;»
- Αναγνώριζα πως ένα “κακό” απόγευμα μπορεί να έχει τις ρίζες του σε κάτι που συνέβη προχθές
Το παιδί μου άρχισε να αισθάνεται ότι κάποιος τον βλέπει. Όχι μόνο τι κάνει, αλλά ποιος είναι και τι νιώθει.
3. Έβαλα όρια με αγάπη και συνέπεια
Για πολύ καιρό πίστευα ότι για να είναι ένα παιδί ήρεμο, πρέπει να νιώθει ελεύθερο. Όμως η ελευθερία χωρίς όρια γίνεται χάος. Τα παιδιά θέλουν να ξέρουν πού σταματάνε τα όριά τους, αρκεί να τα νιώθουν ασφαλή μέσα σε αυτά.
Τι έκανα πρακτικά:
- Όρισα 3 βασικούς κανόνες και τους τήρησα ευλαβικά
- Εφάρμοζα συνέπεια χωρίς απειλές: Αν έλεγα «αν πετάξεις το παιχνίδι, το μαζεύω», το μάζευα, χωρίς φωνές
- Εξήγαγα πάντα το «γιατί»: «Δεν βλέπουμε άλλο tablet γιατί ο εγκέφαλος χρειάζεται να ξεκουραστεί»
Όταν ο μικρός μου κατάλαβε ότι εννοώ όσα λέω, χωρίς όμως να χάνω την επαφή μαζί του, άρχισε να νιώθει ασφαλής. Και ένα ασφαλές παιδί δεν χρειάζεται να επαναστατήσει τόσο σκληρά.
Δεν υπάρχει «εύκολο» παιδί. Υπάρχει παιδί που έγινε κατανοητό
Το παιδί μου παραμένει έντονο, δυναμικό, με μεγάλες συναισθηματικές εκφράσεις. Αλλά δεν είναι πια «δύσκολο». Είναι ο εαυτός του, κι εγώ πια μπορώ να είμαι η μαμά που χρειάζεται. Ήρεμη, σταθερή και δίπλα του. Αν είσαι σε αυτό το σημείο τώρα, να ξέρεις κάτι: δεν φταις. Και δεν φταίει ούτε το παιδί σου. Αλλά μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που αντιδράς σε αυτό. Και αυτή η αλλαγή θα είναι ο πρώτος κρίκος σε μια νέα αλυσίδα επικοινωνίας.
Φωτογραφίες από ChatGPT
