Η συνεχής (και αποκλειστική σε πολλές περιπτώσεις) ενασχόληση με τα παιδιά, οι καθημερινές υποχρεώσεις και η απαιτητική εργασία μας οδηγούν - με μαθηματική ακρίβεια - στην εξουθένωση.
Πώς μπορουμε, λοιπόν, να ανταπεξέλθουμε στους σύγχρονους ρυθμούς της ζωής ως γυναίκες και μαμάδες;
Μικρά βήματα, όχι επαναστάσεις
Κι όμως, η αλλαγή δεν χρειάζεται να έρθει με φόρα και δύναμη. Μικρές πράξεις, λίγο–λίγο, αρχίζουν να αλλάζουν τη ροή των πραγμάτων.
- Αρχικά, άκου τον εαυτό σου χωρίς φίλτρα.
Τι νιώθεις; Πολλές φορές, ένα “είμαι κουρασμένη” είναι αληθινό αλλά όχι αρκετό. Το να κοιμηθείς απλά 8 ώρες σερί δεν θα αλλάξει και πολλά, τουλάχιστον όχι μακροπρόθεσμα. Τις περισσότερες φορές, ό,τι μπορείς να ονομάσεις, μπορείς και να το αντιμετωπίσεις. Αναγνώρισε ακριβώς που είναι το πρόβλημα και μην προσπαθείς να δικαιολογήσεις τα αδικαιολόγητα.
- Μετά, βάλε ρυθμό.
Πήγαινε μια βόλτα χωρίς να κοιτάς το κινητό. Κλείσε τις ειδοποιήσεις - ούτε τα παιδιά ούτε το αφεντικό σου θα πάθουν κάτι. Κοιμήσου μισή ώρα νωρίτερα. Βρες ένα μικρό πράγμα που σε ευχαριστεί και κάν’ το “επίτηδες”, όχι μόνο “όταν μείνει χρόνος”, γιατί ξέρουμε ότι χρόνος δεν μένει ποτέ.
- Τέλος, αναζήτησε βοήθεια.
Σε αυτό το σημείο ίσως βοηθά και μια πιο οργανωμένη αναζήτηση νοήματος ή κατανόησης - σημείο όπου πολλοί άνθρωποι στρέφονται στη συνθετική ψυχοθεραπεία. Αν αναρωτιέσαι τι περιλαμβάνει η συνθετική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία, είναι ακριβώς αυτό: μια ολιστική μέθοδος που προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ατόμου, συνδυάζοντας στοιχεία από διάφορες σχολές. Με λίγα λόγια: δεν ψάχνει το “σωστό μοντέλο”, αλλά αυτό που δουλεύει για σένα. Κι αυτό ίσως είναι το καλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου.
Ο καναπές δεν είναι φροντίδα
Όταν μιλάμε για “μικρά βήματα”, πέφτουμε σε μια συχνή παγίδα: νομίζουμε ότι αυτοφροντίδα σημαίνει να παραγγείλεις σουβλάκια, να λιώσεις στο Netflix και να μην κάνεις τίποτα. Κάποιες μέρες, αυτό είναι απαραίτητο. Αλλά δεν αρκεί.
Η πραγματική φροντίδα, η βαθιά, ειλικρινής φροντίδα του εαυτού, μοιάζει περισσότερο με το να πεις όχι σε κάτι που σε στραγγίζει, παρά με το να πεις ναι σε μια μάσκα προσώπου με άρωμα λεβάντας.
Η ψυχολόγος Christina Maslach, από τις πρώτες που μελέτησαν την εξουθένωση, υπογραμμίζει ότι η πρόληψη και η αντιμετώπιση του burnout δεν είναι πάντα ατομική υπόθεση, αλλά συνδέεται και με το περιβάλλον: τοξικές σχέσεις, αδιάκοπη παρουσία, κοινωνική πίεση για επιτυχία, ακόμα κι όταν δεν έχεις ορίσει καλά-καλά το τι σημαίνει επιτυχία για σένα.
Ναι, το περιβάλλον σου σε επηρεάζει πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζεις και ούτε μια εβδομάδα διακοπών στο πιο ακριβό resort δεν μπορεί να διορθώσει τα πράγματα.
Η δημιουργικότητα είναι τεράστια βοήθεια
Όταν σταματάς να νιώθεις απλή κούραση και πλέον αισθάνεσαι εξουθένωση και αρχίζεις να αποστασιοποιείσαι, δοκίμασε να… δημιουργήσεις.
Δεν εννοούμε να μαγειρέψεις άλλο ένα γεύμα 15 πιάτων για όλη την οικογένεια. Εννοούμε να κάνεις κάτι για σένα, να επενδύσεις σε μια μορφή φροντίδας δημιουργική, αυθόρμητη, εσωτερική.
Σύμφωνα με μελέτη του Frontiers in Psychology, η ενασχόληση με δραστηριότητες που ενισχύουν τη δημιουργικότητα (όπως η μουσική, το σχέδιο ή ακόμα και το να κρατάς ημερολόγιο) συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ευεξίας και μείωση των συμπτωμάτων εξουθένωσης. Δώσε της τη δέουσα σημασία.
Ο εαυτός σου δεν είναι project
Η φροντίδα του εαυτού δεν είναι άλλη μια αποστολή για να “γίνεις καλύτερος άνθρωπος” ή κάποιο task με αρχή, μέση και τέλος. Είναι ακριβώς το αντίθετο: το να σταματήσεις να ζεις σαν checklist. Να ακούσεις το σώμα σου. Να επιτρέψεις στον εαυτό σου να είναι κι όχι μόνο να κάνει.
Το burnout δεν ξεπερνιέται με άρθρα και συμβουλές. Αλλά ξεκινά να υποχωρεί τη στιγμή που αναγνωρίζεις την εξάντληση. Μη σε νοιάζει αν δεν τα καταφέρεις τέλεια. Εδώ μιλάμε για ανθρώπινη φροντίδα, όχι για performance review.
Μπορεί σήμερα να μην έχεις τη δύναμη να κάνεις πολλά. Αλλά ίσως έχεις τη δύναμη να πιεις περισσότερο νερό. Να ανοίξεις το παράθυρο. Να πεις "όχι, δεν μπορώ" χωρίς ντροπή. Και κάπως έτσι, χωρίς δράματα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ξεκινάει το πιο δύσκολο (και το πιο όμορφο) κομμάτι: χαλαρώνεις.
