Τι είναι η αϋπνία
Πρόκειται για επαναλαμβανόμενη δυσκολία που συναντά κανείς στην προσπάθεια να κοιμηθεί, στο να παραμείνει σε κατάσταση ύπνου ή στο να απολαύσει καλής ποιότητας ύπνο, παρά την ύπαρξη επαρκών συνθηκών για να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω. Αυτές οι διαταραχές μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν προβλήματα στην απόδοση ή στην ευεξία του ατόμου κατά την διάρκεια της ημέρας.
Όταν η αϋπνία συνεχίζεται σε συστηματική βάση για μεγάλο χρονικό διάστημα, χαρακτηρίζεται ως χρόνια. Παρότι, λοιπόν, στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα είναι παροδικό, υπάρχει ένα 10% όσων τη βιώνουν για τους οποίους το πρόβλημα χρονίζει.
Η αϋπνία εμφανίζεται με διάφορες μορφές. Για παράδειγμα, ένας στους τρεις ανθρώπους με αϋπνία δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο να πέσουν για ύπνο, αλλά ξυπνούν κατά την διάρκεια της νύχτας και δεν μπορούν να ξανακοιμηθούν.
Γιατί υποφέρω από αϋπνία;
Ο συνήθης ύποπτος που ευθύνεται για διαταραχές ύπνου είναι το στρες και το αίσθημα ανησυχίας. Περισσότερο ευάλωτοι είναι όσοι χαρακτηρίζονται από έντονη αντίδραση στο άγχος. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται όσοι πάσχουν από κατάθλιψη και χρόνιες παθήσεις ή αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες, όπως προβλήματα στις σχέσεις τους.
Μερικές ακόμη πιθανές αιτίες που προκαλούν αϋπνία είναι οι σωματικές παθήσεις που προκαλούν πόνο, η ηχορρύπανση, η αλόγιστη κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής, με την αϋπνία να συγκαταλέγεται στις παρενέργειες. Επίσης, οι διαταραχές της εμμηνόπαυσης, τα ουρολογικά προβλήματα και η προστατίτιδα στους άνδρες μπορούν να ευθύνονται για την μη φυσιολογική αφύπνιση. Αξίζει να σημειωθεί πως η αϋπνία συναντάται συχνότερα στους ηλικιωμένους ανθρώπους.
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι, ανάλογα πάντα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, η ίδια η αϋπνία μπορεί να προκαλέσει αϋπνία. Δηλαδή, πολλοί ανησυχούν τόσο για τις συνέπειες της αϋπνίας τους (π.χ. ότι δεν θα μπορούν να αποδώσουν την επόμενη ημέρα) και προσπαθούν εναγωνίως να κοιμηθούν, είτε νωρίς το βράδυ είτε κατά την διάρκεια της ημέρας ώστε να... έχουν απόθεμα, διαταράσσοντας έτσι τους φυσικούς βιορυθμούς τους. Κάποιοι, μάλιστα, καταφεύγουν σε φάρμακα ή στο αλκοόλ για να τους βοηθήσουν να κοιμηθούν, κάνοντας το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο.
Το αποτέλεσμα; Αίσθημα κόπωσης, έλλειψη συγκέντρωσης, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος και ευερέθιστη συμπεριφορά.
Τρόποι αντιμετώπισης της αϋπνίας
Αν η αϋπνία εμφανίστηκε πρόσφατα στην καθημερινότητά σας προσπαθήστε να αντιμετωπίσετε την πηγή της: Αν, για παράδειγμα, βιώνετε έντονο στρες προσπαθήστε να εξηγήσετε γιατί και να λύσετε τα προβλήματα που σας απασχολούν ή βρείτε τρόπους να μειώνετε το στρες κατά την διάρκεια της ημέρας, π.χ. μιλώντας με κάποιον ψυχολόγο, κάνοντας γυμναστική ή διαλογισμό.
Αν και εσείς οι ίδιοι δεν κατανοείτε τις αιτίες της αϋπνίας σας, φροντίστε τουλάχιστον να δημιουργήσετε τις κατάλληλες συνθήκες ύπνου στον χώρο σας:
-Δημιουργήστε συνθήκες συσκότισης και επιθυμητής θερμοκρασίας στην κρεβατοκάμαρά σας.
-Το κρεβάτι σας θα πρέπει να είναι άνετο και όχι υπερβολικά ζεστό.
-Προσπαθήστε να τηρείτε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου: Να πέφτετε στο κρεβάτι και να σηκώνεστε από αυτό τις ίδιες περίπου ώρες κάθε μέρα.
-Αποφύγετε να κοιμάστε κατά την διάρκεια της ημέρας.
-Μην δουλεύετε και μην παρακολουθείτε τηλεόραση μέσα στην κρεβατοκάμαρά σας. Γενικότερα, μην δημιουργείτε μέσα στο δωμάτιο που θέλετε να κοιμηθείτε συνθήκες περισπασμού.
-Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως οι συνθήκες επαναφοράς της θερμοκρασίας του σώματος και του εγκεφάλου σε κανονικά επίπεδα μετά από ένα χαλαρωτικό ζεστό μπάνιο, ένα ντους ή ένα λούσιμο μπορούν να βοηθήσουν στον ύπνο.
-Προσπαθήστε να αποφύγετε όσο μπορείτε την κατανάλωση διεγερτικών ουσιών όπως η καφεΐνη, η νικοτίνη και το αλκοόλ.
-Λίγη σωματική άσκηση κατά την διάρκεια της ημέρας, ένα ποτήρι ζεστό γάλα πριν πέσετε στο κρεβάτι και λίγη βαλεριάνα ή χαμομήλι μπορούν επίσης να διώξουν την αϋπνία.
Τέλος, αν το πρόβλημα επιμένει και η αϋπνία σας έχει εξαντλήσει επισκεφθείτε κάποιον νευρολόγο, ο οποίος πιθανώς θα σας χορηγήσει κάποια στοχευμένη θεραπεία, όχι για την ίδια την αϋπνία, η οποία δεν θεραπεύεται, αλλά για τα αίτια αυτής. Σε καμία περίπτωση μην λάβετε μόνοι σας υπνωτικά φάρμακα, χωρίς τη συνταγή γιατρού.
Πηγή: BBC, Iatronet
