Ερώτηση:
Η ανιψιά μου ήταν παρούσα τη νύχτα που χάσαμε τον πατέρα μου. Ξεχάσαμε την παρουσία της, οπότε είδε και άκουσε ό,τι έγινε: τις προσπάθειες να τον επαναφέρουμε, τις φωνές της μητέρας μου, όλα! Ο πατέρας μου ήταν άρρωστος για αρκετό καιρό. Η ανιψιά μου είναι 8 ετών και ο παππούς ήταν μέρος της καθημερινότητάς της. Από τότε, εδώ και δυο χρόνια, αποφεύγει οποιαδήποτε συζήτηση ή προσέγγιση που αφορά το θέμα. Μόνο μια φορά πριν κάποιους μήνες, κατάφερα να την κάνω να εκφράσει, έστω και για λίγο, τη θλίψη της. Φοβάμαι ότι έχει κλείσει τα συναισθήματά της σε ένα κουτάκι και τους έχει γυρίσει την πλάτη. Τι μπορώ να κάνω;Απάντηση:
Αγαπητή αναγνώστρια,
Το πένθος είναι ένα πολύ δύσκολο και προσωπικό θέμα. Κάθε άνθρωπος πενθεί με τον δικό του τρόπο. Η έκφραση ή μη έκφραση συναισθημάτων για ένα τόσο δύσκολο θέμα, είναι επίσης επιλογή.
Στην τρυφερή αυτή ηλικία της ανιψιάς σας η κατανόηση του θανάτου και της μη αναστρέψιμης νέας κατάστασης είναι αρκετά σύμπλοκη. Αντιλαμβάνομαι απόλυτα την αγωνία σας για τον τρόπο που μπορεί η θέαση αυτή να την έχει επηρεάσει. Είναι πολύ τρυφερό το ενδιαφέρον σας για εκείνη. Θα είχε νόημα λοιπόν να μην εστιάσετε σε αυτό το θέμα συγκεκριμένα, αλλά στα συναισθήματα γενικά. Εάν είναι ένα παιδί που μιλά, μοιράζεται και εκφράζεται, τότε στο δικό της χρόνο θα το ανοίξει και αυτό το θέμα. Εάν δυσκολεύεται γενικά να εκφραστεί, βοηθήστε την ξεκινώντας από πιο εύκολα θέματα. Εκφράστε κι εσείς τα συναισθήματα σας, για ένα πρόσωπο, για ένα συμβάν. Με αφορμές από την καθημερινότητα, δείξτε της τον τρόπο, κι εκείνη αργότερα θα ακολουθήσει. Δεν έχει νόημα να πιέσετε προς αυτήν την κατεύθυνση, μιλάτε μαζί της και επιτρέπετε τη μοναδικότητα του κάθε προσώπου.
Τα συναισθήματα είναι πολλά, και πολλά ευχάριστα! Εκφράστε, λοιπόν, την όμορφη αγάπη σας για εκείνη, όπως φαίνεται από το ωραίο ερώτημά σας.
Σας ευχαριστώ.
*Η Ρομίνα Σαλούστρου είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.