Μιλήσαμε με δύο από τις φετινές νικήτριες των Βραβείων Public. Το βραβείο της κατηγορίας «Ελληνική παιδική λογοτεχνία» κέρδισε η Λίζα Βάρβογλη με «Το μυστήριο του σοκολατένιου γλυκού», των εκδόσεων Mamaya και το βραβείο στην κατηγορια «Ελληνική εφηβική λογοτεχνία» απέσπασε το «Δεν είμαι η αδελφή μου» της Μαίρης Σάββα- Ρουμπάτη από τις εκδόσεις Μίνωας.
Πώς προέκυψε η ιδέα πίσω από το θέμα του βιβλίου; Τι σας ενέπνευσε;
Λ.Β: Πρέπει να σας πω ότι μου αρέσει να φτιάχνω γλυκά. Καθώς ανέτρεχα σε συνταγές που αγαπούσα όταν ήμουνα παιδί, και τώρα τις φτιάχνω με τα δικά μου παιδιά, θυμήθηκα ένα αγαπημένο εκείνης της εποχής: τα «καρυδωτά», όπως τα ονόμαζε η γιαγιά μου, που ήταν μια ανάμιξη τριμμένης κουβερτούρας, καρυδιών και κονιάκ. Το ωραίο είναι ότι πηγαίνοντας σε ένα σχολείο τα παιδιά με υποδέχτηκαν έχοντας φτιάξει σοκολατοκαρυδωτά με τη δική τους συνταγή! Γενικά, η έμπνευση μου έρχεται από χίλια-δυο μικροπράγματα: μια λέξη, ένα αντικείμενο, ένα χρώμα, μία σκέψη, από όλες τις αισθήσεις, όταν έχω τα μάτια της καρδιάς ανοιχτά και παρατηρώ.
Μ.Ρ.: Η ιδέα κρύβεται μέσα σε μια στιγμή. Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος πετάει από πάνω του την ετικέτα «παιδί» για να φορέσει την ετικέτα «ενήλικος». Είναι η περίοδος που ονομάζουμε «εφηβεία» που είναι γεμάτη συναισθήματα δυνατά και πρωτόγνωρα. Ένα μόνο από αυτά είναι ο ανταγωνισμός που διαμορφώνει και τον χαρακτήρα. Γιατί κάποιοι στη ζωή γύρω μας, ή στον επαγγελματικό στίβο, είναι λιγότερο, ή περισσότερο ανταγωνιστικοί από άλλους; Γιατί άλλοι διεκδικούν χώρο στη ζωή κι άλλοι όχι; Κάπου εκεί, ψάχνοντας απαντήσεις, έρχεται και η έμπνευση...
Έχει κάποιο «ειδικό βάρος» για εσάς ένα βραβείο δοσμένο από το κοινό;
Λ.Β: Το βραβείο αυτό που μου χάρισε το κοινό έχει τεράστια αξία! Έχω παρουσιάσει το συγκεκριμένο βιβλίο σε μερικές χιλιάδες παιδιά με τα οποία συζήτησα, έπαιξα, ζωγράφισα, και άκουσα με προσοχή. Προφανώς, γύρισαν σπίτι τους από το σχολείο και μοιράστηκαν την εμπειρία τους με τους γονείς τους, οι οποίοι με ψήφισαν. Είναι μία ωραία, χειροπιαστή υπενθύμιση ότι οι άνθρωποι διαβάζουν, ενδιαφέρονται και νοιάζονται για τα γράμματα και την τέχνη.
Μ.Ρ.: Τι άλλο να κάνει πιο χαρούμενο ένα συγγραφέα, από το αναγνωστικό κοινό; Τα βιβλία γράφονται και κυκλοφορούν για να διαβάζονται.
Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα γεννιούνται ωραίες ιδέες στον χώρο του παιδικού κι εφηβικού βιβλίου;
Λ.Β: Πιστεύω ότι στον ελληνικό χώρο υπάρχουν πραγματικά ωραίες ιδέες και μεγάλες «συγγραφικές φωνές» στο χώρο του βιβλίου, τόσο του παιδικού όσο και του εφηβικού. Πολλές από τις ιδέες αυτές, που αντλούν από την ιστορία μας, την παράδοσή μας αλλά και τα κοινωνικά μας ζητήματα έχουν μεταφερθεί στο χαρτί με άμεσο και μεστό λόγο, έχουν αγγίξει τις παιδικές ψυχές και έχουν συντροφέψει παιδιά και εφήβους για πολλά χρόνια. Πιστεύω ότι αν περιμένουμε λίγο, θα δούμε και πολλούς σύγχρονους μας συγγραφείς να γίνονται «κλασσικοί». Από την άλλη, έχω την αίσθηση ότι υπάρχουν και πολλές ωραίες ιδέες τις οποίες οι δημιουργοί τους ίσως φοβούνται να τις μεταμορφώσουν σε βιβλία ή απλώς τις καταγράφουν πρόχειρα, με αποτέλεσμα να μη βρίσκουν τελικά το δρόμο τους για να γίνουν βιβλία.
Μ.Ρ.: Δεν πάσχουμε από ιδέες στην Ελλάδα! Στο χώρο του παιδικού κι εφηβικού βιβλίου έχουν κυκλοφορήσει και μικρά διαμάντια μέσα στο σωρό, αλλά καμιά φορά είναι δυσεύρετα μέσα στον ωκεανό των σελίδων και στα χρώματα που βρίσκονται στα ράφια. Δεν αρκούν λοιπόν οι ωραίες ιδέες. Χρειάζονται άνθρωποι που θα πάρουν την ιδέα από το χέρι, να την οδηγήσουν στο φως, χρειάζεται μια στρατηγική που θα φέρει τα παιδιά και τους νέους κοντά στην ανάγνωση.
Κυρία Βάρβογλη, οι πρωταγωνιστές του βιβλίου σας είναι δυο μικροί «κυνηγοί μυστηρίων» που χρησιμοποιούν το μυαλό τους για να αντιμετωπίσουν δυσκολίες και να υπερπηδήσουν εμπόδια. Πείτε μας δυο λόγια για την επιλογή των ηρώων σας…
Η μία μου ιδιότητα είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων και η άλλη μου ιδιότητα και εκπαίδευση είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια. Ασχολούμαι πολύ με παιδιά και εφήβους και ένα θέμα που μου εκμυστηρεύονται συχνά είναι η αίσθησή τους ότι δεν έχουν εσωτερική δύναμη και πίστη στον εαυτό τους, οπότε δε μπορούν να λύσουν τα προβλήματα που τα απασχολούν. Οι ήρωες μου καλούνται να λύσουν ‘μυστήρια’ (άλλωστε και η ζωή δεν είναι μυστήριο;), να βάλουν το μυαλό τους να δουλέψει, να πιστέψουν στον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους, να συνεργαστούν και, με χαμόγελο, να βρουν μια λύση. Το βιβλίο μου αντλεί από τις βασικές αρχές της θετικής ψυχολογίας, ωστόσο δεν έχει διδακτικό μήνυμα καθαυτό, αλλά, μέσα από την ανάγνωση το παιδί αντιλαμβάνεται ότι «μπορεί να τα καταφέρει», όπως είναι και το μότο των ηρώων του. Το νέο μου βιβλίο, που κυκλοφορεί πάλι από τις εκδόσεις Mamaya με τους ίδιους ήρωες, έχει τίτλο «Το Μυστήριο του Μεγάλου Μαύρου Σκύλου» και προάγει ακριβώς αυτή την ιδέα: μπορούμε να τα καταφέρουμε, αρκεί να προσπαθήσουμε!
Κυρία Σάββα-Ρουμπάτη, το βιβλίο σας πραγματεύεται τις συναισθηματικές συγκρούσεις που βιώνει μια έφηβη εξαιτίας της διαρκούς σύγκρισης με την «αιωνίως άριστη» αδερφή της. Πιστεύετε ότι το μέσο έφηβο κορίτσι ταλανίζεται από προβλήματα σαν αυτά της Μαρίας;
Η Μαρία και η Αλίκη είναι ένα τυπικό δείγμα αδελφών που βρίσκονται σε κοντινές ηλικίες. Ας μην κλείνουμε τα μάτια μπροστά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κοπέλες αυτές και οι φίλοι τους. Οι έφηβοι σημαδεύονται από τις συναισθηματικές συγκρούσεις σε όλα τα επίπεδα. Εάν δεν απορρίψουν, εάν δεν διεκδικήσουν, εάν δεν γοητευθούν από το απαγορευμένο, οι άνθρωποι δεν μεγαλώνουν ποτέ. Όταν όμως μεγαλώνουν, ξεχνούν τη μάχη αυτή που έγινε μέσα τους εκείνη τη «σκοτεινή» περίοδο της εφηβείας. Αυτός είναι ένας λόγος για να διαβάζουν εφηβικά και νεανικά βιβλία και οι ενήλικες!
