Όμως η αλήθεια είναι πως καμία σχέση δεν «χαλάει» ποτέ από τον έναν μόνο. Κάπου μέσα στην καθημερινότητα, στις αντιδράσεις, στις προσδοκίες και στις απογοητεύσεις, όλοι μπορούμε, χωρίς να το καταλάβουμε, να γίνουμε το τοξικό άτομο της σχέσης μας.
Η τοξικότητα δεν είναι απαραίτητα συνώνυμη της κακίας ή της πρόθεσης να πληγώσουμε τον άλλον. Πολλές φορές ξεκινά από φόβους, ανασφάλειες και ανάγκες που δεν έχουν βρει τρόπο να εκφραστούν με υγιή τρόπο. Έτσι, ακόμα και κάποιος που αγαπά αληθινά μπορεί, χωρίς να το θέλει, να δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον μέσα στη σχέση του.
Αναζητάς διαρκώς επιβεβαίωση;
Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι συνεχώς λόγια και πράξεις που να σου αποδεικνύουν την αγάπη του άλλου, τότε ίσως έχεις μπει σε έναν φαύλο κύκλο ανασφάλειας. Κανείς δεν μπορεί να μας γεμίσει όταν δεν έχουμε εμείς οι ίδιοι φροντίσει τη δική μας αυτοεκτίμηση. Όταν ζητάμε ασταμάτητα επιβεβαίωση, κουράζουμε τον άλλον και τον κάνουμε να αισθάνεται πως ό,τι και αν κάνει δεν είναι ποτέ αρκετό. Αυτό, αργά ή γρήγορα, οδηγεί στη φθορά της σχέσης.
Ελέγχεις, ρωτάς και ζητάς εξηγήσεις για τα πάντα;
Η ανάγκη για έλεγχο είναι ένα από τα πιο συχνά σημάδια τοξικότητας. Αν νιώθεις πως πρέπει να ξέρεις πού είναι, με ποιον μιλά και τι κάνει κάθε στιγμή, τότε μάλλον η ανασφάλεια σου μετατρέπεται σε πίεση για τον άλλον. Ο σύντροφός σου δεν είναι υποχρεωμένος να σου δίνει διαρκώς λογαριασμό για να αποδείξει την αγάπη του. Μια σχέση που βασίζεται στον έλεγχο, ακόμη και αν ξεκινήσει με καλές προθέσεις, καταλήγει να «στραγγίζει» τη χαρά και τη φυσικότητα.
Μήπως δεν ζητάς ποτέ συγγνώμη;
Το να ζητάμε συγγνώμη δεν είναι αδυναμία, είναι δύναμη. Αν δυσκολεύεσαι να παραδεχτείς το λάθος σου, αν ψάχνεις πάντα μια δικαιολογία για τις πράξεις σου ή αν θεωρείς ότι ο άλλος απλώς «παρεξήγησε» τα λόγια σου, τότε ίσως είναι ώρα να σκεφτείς τι σε οδηγεί σε αυτή τη συμπεριφορά. Κανείς δεν γίνεται να έχει συνεχώς δίκιο. Η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας είναι αυτή που κάνει μια σχέση να ωριμάζει και να δυναμώνει.
Παίζεις συχνά το θύμα;
Πολλοί άνθρωποι, όταν δεν αντέχουν την ευθύνη των πράξεών τους, επιλέγουν ασυνείδητα τον ρόλο του θύματος. Λένε πως δεν τους καταλαβαίνουν, πως πάντα προσπαθούν χωρίς ανταπόκριση, πως ο άλλος τους αδικεί. Αν όμως αυτό το μοτίβο συνεχώς επαναλαμβάνεται, τότε ίσως κρύβει μια ανάγκη να ελέγχουν τη σχέση μέσα από τη συμπόνια του άλλου. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται μια δυναμική χωρίς ισορροπία, όπου ο ένας αισθάνεται διαρκώς ένοχος και ο άλλος διαρκώς πληγωμένος.
Μήπως δεν αφήνεις χώρο για τον άλλο;
Η αγάπη δεν χρειάζεται να γίνεται... ασφυκτική. Όταν κάποιος αγαπά, δεν προσπαθεί να «καταπιεί» τον άλλον, αλλά να τον αφήσει να αναπνεύσει. Αν θες να περνάτε κάθε στιγμή μαζί, αν θυμώνεις όταν ο σύντροφός σου θέλει χρόνο μόνος του ή με φίλους, τότε ίσως χωρίς να το συνειδητοποιείς προσπαθείς να γεμίσεις κενά μέσα σου με την παρουσία του άλλου. Κι αυτό δεν είναι αγάπη, είναι φόβος και ανασφάλεια.
Τι μπορείς να κάνεις
Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις με ειλικρίνεια τη δική σου συμβολή στα προβλήματα της σχέσης. Δεν σημαίνει ότι φταις για όλα, αλλά ότι είσαι πρόθυμη να δεις καθαρά τον ρόλο σου. Η αυτογνωσία είναι το πιο ισχυρό εργαλείο για να «σπάσει» ο κύκλος της τοξικότητας. Μίλησε ανοιχτά με τον σύντροφό σου, χωρίς κατηγόριες και χωρίς υπερβολές. Χρησιμοποίησε λέξεις όπως «νιώθω», «με δυσκολεύει», «θα ήθελα». Και αν βλέπεις ότι δεν μπορείς μόνη σου, η βοήθεια ενός ειδικού μπορεί να σε καθοδηγήσει να αλλάξεις μοτίβα που ίσως κουβαλάς από παλιά.
Η αλήθεια είναι πως όλοι μπορούμε κάποια στιγμή να γίνουμε τοξικοί, ειδικά όταν πονάμε ή φοβόμαστε. Το σημαντικό είναι να μην μείνουμε εκεί. Οι σχέσεις ανθίζουν όταν δύο άνθρωποι επιλέγουν να δουλέψουν πάνω στον εαυτό τους, όταν προσπαθούν να ακούσουν πραγματικά ο ένας τον άλλο. Και όταν μένουν μαζί όχι για να γεμίσουν τα κενά τους, αλλά για να μοιραστούν ό,τι ήδη έχουν μέσα τους!
