Πώς να αναπτύξετε την ενσυναίσθηση του παιδιού

Πώς να αναπτύξετε την ενσυναίσθηση του παιδιού

Έχουμε μιλήσει στο παρελθόν για την ενσυναίσθηση και για το πόσο σημαντική είναι τόσο για τον γονιό όσο και για το παιδί. Η αρετή, όχι μόνο του να καταλαβαίνεις «στεγνά» την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο συνάνθρωπό σου αλλά του να τον νιώθεις πραγματικά, χτίζεται από πολύ μικρή ηλικία και συγκεκριμένα τη βρεφική. Εξάλλου, το πρώτο στάδιο της ενσυναίσθησης ξεκινά τότε, αν και μπορεί να μην είναι προφανές. Όταν για παράδειγμα, ένα μωρό ακούει ή βλέπει ένα άλλο μωρό να κλαίει, αρχίζει κι εκείνο να βάζει τα κλάματα: αυτοί είναι οι πρώτοι «σπόροι» της ενσυναίσθησης που αρχίζουν να «φυτρώνουν» στα παιδιά.

Ποιος είναι ο ρόλος των μαμάδων;

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του York, που δημοσιεύθηκε στο βρετανικό περιοδικό British Journal of Developmental Psychology, οι μαμάδες μπορούν να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση του παιδιού τους ενώ είναι ακόμα μωρό.
Συγκεκριμένα, στην έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 40 μητέρες με τα μικρά τους, αποδείχθηκε ότι τα βρέφη μέχρι 12 μηνών (δηλαδή πριν ακόμα ξεκινήσουν να μιλάνε), που άκουγαν τη μαμά τους να τους μιλάει για τα συναισθήματά της, όταν έφτασαν στην ηλικία των 5 και 6 ετών, είχαν αναπτύξει κατά πολύ την ενσυναίσθησή τους.

Τι σημαίνει, όμως, αυτό στην πράξη και πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση του μωρού μας;

Η θεωρία και οι μελέτες είναι πάντα καλές και αποδεκτές, όμως αν δεν μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για δικό μας όφελος, δεν μας λένε και πολλά. Γι’ αυτό, λοιπόν, τι μπορούμε να κάνουμε από τώρα ως γονείς για να αναπτύξουμε την αρετή της ενσυναίσθησης στο μωρό μας; Σύμφωνα με την έρευνα, τα συμπεράσματα που βγάλαμε είναι τα εξής:

-  Να μιλάμε στο μωρό μας με σταθερή, «κανονική» φωνή χωρίς σκαμπανεβάσματα. Ακόμα και ο τόνος της φωνής παίζει ρόλο στο πώς θα «πάρει» το μικρό μας αυτά που του λέμε. Γι’ αυτό, αποφύγετε να υψώνετε τη φωνή σας, ακόμα και ως ένδειξη ενθουσιασμού. Φυσικά, εξαιρούνται οι περιπτώσεις του νανουρίσματος ή των παιδικών τραγουδιών, που ενδεχομένως εκεί να… ανεβάσετε λίγο τα ντεσιμπέλ.



-  Να του απευθυνόμαστε με τρυφερότητα. «Κάτι καινούριο μας είπε», ενδεχομένως να σκεφτείτε τώρα, όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Η τρυφερότητα και η στοργή με την οποία μιλάει μια μαμά στο μικρό της λειτουργούν θετικά στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησής του. Εδώ, όμως, πρέπει να τονίσουμε και τη σημασία του να μην μαλώνουμε μπροστά στα παιδιά. Ακούγοντάς μας να διαφωνούμε με έντονο τόνο και επιθετικότητα, τα τρομάζουμε, ακόμα κι αν δεν απευθυνόμαστε σε αυτά.

-  Να συνδέουμε μια πράξη του μωρού με ένα συναίσθημα. Μπορεί να μην καταλαβαίνει ακριβώς τι λέμε αλλά σύμφωνα με την έρευνα, τα παιδιά που είχαν αναπτυγμένη ενσυναίσθηση ήταν εκείνα που η μαμά τους συνδύαζε μια κατάσταση με ένα συναίσθημα. Με απλές φράσεις όπως, «είσαι θυμωμένος τώρα, το καταλαβαίνω», αν το παιδί δυσκολευόταν να χρησιμοποιήσει ένα παιχνίδι, η μαμά κατάφερνε να του δείξει ότι το καταλαβαίνει, έστω κι αν το παιδί ακόμα δεν κατανοούσε τη σημασία των λέξεων.



 -  Να μη μιλάμε μωρουδιακά. Ναι, είναι χαριτωμένα, ναι μας αρέσει να τα μιλάμε (ειδικά όταν θέλουμε να πειράξουμε το μωρό μας), όμως μιλώντας του με τον… δικό του τρόπο, ενδεχομένως να επιβραδύνουμε τη γλωσσική του ανάπτυξη και μαζί της και τη συναισθηματική «ωρίμανση». Αποφύγετε την γλώσσα των μωρών, τουλάχιστον στο μέτρο του δυνατού και μιλήστε στο μικρό σας κανονικά!

- Να μιλάμε για τα δικά μας συναισθήματα. Φυσικά, όχι μόνο όσο το παιδί είναι ακόμα μωρό, αλλά και όταν μεγαλώσει. Λέγοντάς του πώς νιώθουμε, απλά και ξεκάθαρα, του δείχνουμε ότι δεν φοβόμαστε να εκδηλώσουμε τα συναισθήματά μας, το ενθαρρύνουμε να κάνει το ίδιο και να μας «καταλάβει».

v