Η ευγνωμοσύνη δεν είναι κάτι χειροπιαστό που μπορούμε να το μοιράζουμε κατά βούληση, δρέποντας ωφέλη που είναι άμεσα και απολύτως αισθητά. Μπορεί να είναι ένα ένα στιγμιαίο συναίσθημα, μια συνειδητή στάση ζωής, μια εγγενής αρετή που μας χαρακτηρίζει γενικότερα ή ένα αντανακλαστικό σε συγκεκριμένες καταστάσεις Σε κάθε περίπτωση, εκφράζει την ευχάριστη συνειδητοποίηση ότι, στον κόσμο αυτό, δεν παλεύουμε και δεν πρέπει να παλεύουμε μόνες μας. Με δυο λόγια, η ευγνωμοσύνη είναι:
Ένα πολύτιμο συστατικό για την ευτυχία μας
Σύμφωνα με τον Δρ. Ρόμπερτ Ίμονς, έναν επιστήμονα που ασχολείται εδώ και χρόνια με τη μελέτη της ευγνωμοσύνης, όσοι την έχουν εντάξει έμπρακτα στην καθημερινότητά τους:
- Βλέπουν τη ζωή με πιο θετική ματιά
- Αντιμετωπίζουν το καθημερινό στρες πιο αποτελεσματικά
- Κοιμούνται καλύτερα και φροντίζουν περισσότερο τον εαυτό τους
Το να εκφράσουμε σε κάποιον τις ευχαριστίες μας για τη βοήθεια ή τη στήριξή του είναι μια διαδικασία που μόνο ευτυχή αποτελέσματα μπορεί να έχει. Το να εστιάσουμε σε ό,τι μας έχει προσφερθεί απλόχερα είτε ως απόρροια των κόπων μας είτε και χωρίς να κοπιάσουμε καθόλου ηρεμεί την ψυχή μας και μας δίνει κουράγιο για τη συνέχεια.
Παλαιότερη έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι που επικεντρώνονται σε όσα θετικά έχουν λάβει από τη ζωή και τους γύρω τους και αναγνωρίζουν το καλό που τους έχει γίνει, είναι πιο ευτυχισμένοι και πολύ πιο πρόθυμοι να το ανταποδώσουν βοηθώντας κάποιον άλλο. Στον αντίποδα της έρευνας βρίσκονται όσοι εστιάζουν στα αρνητικά, οι οποίοι βυθίζονται ευκολότερα στη μιζέρια και δυσκολεύονται να βρουν νόημα στην προσφορά στους άλλους.
Είναι, λοιπόν, πολύ καλό να σβήνουμε τις μηχανές κάθε τόσο και να αφιερώνουμε λίγο χρόνο στην αποτίμηση όσων κάνουν τη ζωή μας ομορφότερη. Να θυμόμαστε κάπου-κάπου εκείνους που θα χαιρόμασταν πολύ να ευχαριστήσουμε, είτε με λόγια είτε με πράξεις και, φυσικά, να το κάνουμε.
Ένα σημαντικό εφόδιο για το παιδί μας
Ως γονείς, έχουμε την υποχρέωση να μεταλαμπαδεύσουμε το απόσταγμα της εμπειρίας μας στα παιδιά μας. Να τους μάθουμε όλα εκείνα που έχουν κάνει τη δική μας ζωή πιο όμορφη, πέρα από την ευλογία του ερχομού τους. Αλλά και όσα εμείς αντιληφθήκαμε πιο αργά και θα μπορούσαν να ομορφύνουν τη ζωή τους από τα παιδικά τους χρόνια κιόλας.
Ένα από αυτά μπορεί να είναι η ευγνωμοσύνη, η οποία μόνο καλό μπορεί να κάνει σε ένα παιδί, τώρα μα και στο μέλλον. Ως πηγαίο συναίσθημα, η ευγνωμοσύνη προκύπτει ως απόρροια της ευρύτερης διαπαιδαγώγησης ενός παιδιού στο πώς να είναι καλύτερος άνθρωπος και πώς να συνυπάρχει αρμονικά με τους γύρω του.
Την ίδια στιγμή όμως, η ευγνωμοσύνη μπορεί και να διδαχθεί ως «καλή πρακτική». Όταν μαθαίνουμε στο παιδί να λέει ένα απλό «ευχαριστώ» οφείλουμε να του δίνουμε συγχρόνως να καταλάβει ότι δεν πρόκειται για μια υποχρέωση. Να μαθαίνει ότι είναι η απαρχή μιας ωφέλιμης διαδικασίας που δυναμώνει ή ενθαρρύνει θετικά συναισθήματα όπως, για παράδειγμα, η ενσυναίσθηση, η αλληλλεγγύη, η αισιοδοξία και η καλοσύνη.
Κάπως έτσι, εξασφαλίζοντας στο παιδί την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί το θετικό δυναμικό της ευγνωμοσύνης, του χαρίζουμε ένα ανεκτίμητο εφόδιο για τη μελλοντική ευτυχία του.
