Για να μεγαλώσετε, λοιπόν, ένα παιδί που πιάνουν τα χέρια του:
Παροτρύνετέ το να μάθει παίζοντας
Είναι προφανές ότι η αγάπη για τις κατασκευές και την επίλυση προβλημάτων, όπως και οι αντίστοιχες δεξιότητες, μπορούν να καλλιεργηθούν σ’ ένα παιδί από μικρή ηλικία. Το έναυσμα μπορεί να το δοθεί με παιχνίδια που περιλαμβάνουν εργαλεία π.χ. όσα είναι εμπνευσμένα από έναν αγαπημένο χαρακτήρα των παιδιών, τον Μπομπ τον Μάστορα.
Ένας καλός τρόπος να αρχίσει να δουλεύει με τα χέρια του είναι τα παιχνίδια με τα οποία το παιδί μπορεί να κατασκευάσει πράγματα από το μηδέν χρησιμοποιώντας τουβλάκια όλων των χρωμάτων και σχημάτων, πλαστικά ή ξύλινα. Μεγαλώνοντας, μπορείτε να του πάρετε πιο εξεζητημένα πράγματα, όπως είναι π.χ. τα lego ή άλλα παρόμοια παιχνίδια, με τα οποία μπορείς να χτίσεις κάτι ακολουθώντας τις οδηγίες ή, καλύτερα, την φαντασία σου.
Μια δραστηριότητα που συνδυάζει την τεχνική με τη δημιουργικότητα είναι ο μοντελισμός, όπου οι επιλογές για το τι θα φτιάξει το παιδί είναι άπειρες και αγγίζουν όλα τα ενδιαφέροντα. Αν δείξει ιδιαίτερη κλίση στο να αποκωδικοποιεί πως λειτουργούν τα πράγματα – σημαντικό για να αποκτήσει την ικανότητα να τα φτιάχνει – υπάρχουν και πιο πολύπλοκα κιτ με κατασκευές π.χ. ηλεκτρονικών εφαρμογών ή εφαρμογών ρομποτικής.
Επιτρέψτε του να μάθει συμμετέχοντας
Μην ξεχνάτε ότι, για το παιδί, είστε το ζωντανό παράδειγμα. Μη διστάζετε, λοιπόν, να το παίρνετε μαζί σας όταν κάνετε πιο ιδιαίτερες δουλειές που απαιτούν χρήση εργαλείων και υλικών και να απαντάτε σε όλες τις απορίες του σαν να πρόκειται για τον νέο βοηθό σας.
Να ξοδεύετε λίγο χρόνο να του δείχνετε τα εργαλεία σας, να του εξηγείτε με απλά λόγια τι κάνει το καθένα, αλλά και τι κινδύνους κρύβουν. Δεν είναι ανάγκη, βέβαια, να ξεκινήσετε με το αλυσοπρίονο. Μπορείτε απλώς να δείξετε στο παιδί πως βιδώνει και πώς ξεβιδώνει μια βίδα και να ‘στε σίγουροι ότι θα του φανεί αρκετά ενδιαφέρον από μόνο του.
Μπορείτε, επίσης, να βρείτε δουλειές που μπορεί να κάνει κι ένα παιδί κι έτσι να σας βοηθήσει πραγματικά σε κάτι. Αν, μάλιστα είναι κάτι που θα φαίνεται μετά, είναι σίγουρο ότι θα νιώσει ιδιαιτέρως περήφανο και θα το λέει με χαρά.
Θυμάμαι, για παράδειγμα, κάποτε που ο πατέρας μου έχτισε ένα τοιχάκι στην αυλή μας και με άφησε να ανακατέψω το τσιμέντο, αλλά και να τοποθετώ τα τούβλα μαζί του. Άξαφνα, ένα μυστήριο γεννήθηκε – πώς χτίζουμε έναν τοίχο χωρίς να είμαστε χτίστες – και ταυτόχρονα λύθηκε μπροστά στα μάτια μου: με τούβλα, τσιμέντο, χαλίκι και νερό. Και, φυσικά, ένιωθα σαν να το είχα χτίσει εγώ – που, εν μέρει, ήταν αλήθεια!
Αν πάλι δεν το ‘χετε με τις κατασκευές και τα εργαλεία, ένας καλός τρόπος να μάθει το παιδί να κατασκευάζει, να επιδιορθώνει και να χρησιμοποιεί εργαλεία με ποικίλους τρόπους είναι να γίνει… λυκόπουλο. Ακόμη και όσοι δεν έχουμε πάει ποτέ στους προσκόπους, ξέρουμε ότι ένας μικρός πρόσκοπος μαθαίνει, πέρα από δεκάδες κόμπους, πάρα πολλά χρήσιμα πράγματα που έχουν εφαρμογή και στην καθημερινότητά του.
Και μην ξεχνάτε...
Όσο γρήγορα μπορεί ένα παιδί να δείξει ενδιαφέρον για κάτι, τόσο γρήγορα μπορεί να το χάσει και να απογοητευτεί ή να αδιαφορήσει. Στο χέρι σας είναι να κρατήσετε τον ενθουσιασμό του ζεστό και να το ενθαρρύνετε να κατακτήσει αυτό που έχει μόλις ξεκινήσει να μαθαίνει. Γι’ αυτό φροντίστε:
Να είστε υπομονετικοί, να του δίνετε χρόνο να ολοκληρώσει τη δουλειά και να του επιτρέπετε να ξαναπροσπαθήσει όσο χρειαστεί.
Να μην περιμένετε το τέλειο αποτέλεσμα, αλλά να επιβραβεύετε την προσπάθεια και ενθαρρύνετε την επανάληψη (με τον καιρό θα έρθει και το τέλειο).
Να δίνετε ευκαιρίες στο παιδί να εξασκείται ώστε να μάθει αυτό που πρέπει βήμα βήμα, όπως μαθαίνει κανείς τα μαθηματική ή τη φυσική.
Να μην είστε επικριτικοί όταν αποτυγχάνει ή κάνει και καμιά ζημιά, αλλά να του επισημαίνετε το λάθος και το παροτρύνετε να μην τα παρατά με την πρώτη δυσκολία.
