Πραγματικές διαστάσεις πήρε το θέμα μετά την δημοσίευση ερευνών του υπουργείου, σύμφωνα με τις οποίες περίπου 5% του πληθυσμού εμφανίζει σημάδια δυσλεξίας, και αφού ιδρύθηκαν αρκετοί ιδιωτικοί φορείς για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τι είναι η δυσλεξία
Σύμφωνα με την κ. Μαρινέλλα Τσουκαλά, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγο Λόγου & Ομιλίας και ιδιοκτήτρια του Πρότυπου Κέντρου Παθολογίας «Λέγειν», «δυσλεξία είναι η ειδική μαθησιακή δυσκολία που εντοπίζεται στον γραπτό λόγο και αφορά ιδιαίτερα την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία. Προϋποθέτει ότι το παιδί έχει φυσιολογική νοημοσύνη και έχει μπει σ΄ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, αποκλείονται τα παιδιά που έχουν χαμηλή νοημοσύνη, απουσίες από το σχολείο για μεγάλα χρονικά διαστήματα και συχνές αλλαγές σχολικού περιβάλλοντος.»
Η κ. Τσουκαλά τονίζει ότι δεν πρόκειται για κάποια ασθένεια, ούτε αποτελεί εμπόδιο στην φυσιολογική εξέλιξη του ατόμου. Τα αίτιά της είναι καθαρά νευρολογικής φύσης, ενώ είναι έμφυτη και κατά 70-80% κληρονομική. Επίσης, έχει παρατηρηθεί να εμφανίζεται συχνότερα σε αριστερόχειρες.
Πώς θα την αναγνωρίσετε
Κάποια σημάδια δυσλεξίας πιθανώς παρατηρηθούν από τον γονιό ήδη κατά το πρώτο έτος του παιδιού, αφού αρχίσει να μιλάει. Ωστόσο, πολύ πιο ξεκάθαρα φαίνεται το πρόβλημα αφού το παιδί φοιτήσει στην πρώτη Δημοτικού και εμφανίσει ανεξήγητη δυσκολία στην ανάγνωση, την γραφή ή και στα δύο. Σημάδια που μπορεί ο γονιός -ή ο εκπαιδευτικός- να παρατηρήσει μετά τα 6 έτη είναι:
- Πρώιμα προβλήματα λόγου και δυσκολίες στο να προφέρει το παιδί τις λέξεις σωστά καθώς και να τις βάλει στη σωστή σειρά.
- Δυσκολία στην εκμάθηση και η απομνημόνευση ομοιοκαταληξίας και δυσκολία στην αναγνώριση παρόμοιων λέξεων, όπως 'κάτι' και 'μάτι'.
- Δυσκολία στο να ακούει και να ξεχωρίζει διαφορετικούς ήχους, όπως 'μπ, π, β,φ,δ'.
- Πρώιμα μαθησιακά προβλήματα, π.χ. έλλειψη προσοχής όταν του μιλούν, έλλειψη ενδιαφέροντος στο να ακούει ιστορίες και αποτυχία στο να καταλαβαίνει τις επεξηγήσεις όταν του δίνονται.
Μετά τα 7 και έως τα 13 έτη, τα σημάδια της δυσλεξίας γίνονται ακόμα πιο έντονα και έχουν να κάνουν κυρίως με την γραφή, π.χ. με φτωχό, ανώριμο γραφικό χαρακτήρα, ακατάλληλα για την ηλικία ορθογραφικά λάθη, γραφή πολύπλοκων λέξεων βάσει της φωνολογίας τους και δυσκολία ανάγνωσης σημείων στίξης.
Σε κάθε περίπτωση, αν ο γονιός παρατηρήσει ότι το παιδί εμφανίζει κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό, προκειμένου να λάβει έγκυρη διάγνωση.
Πού θα απευθυνθείτε
Προκειμένου να αναγνωρίσετε αν το παιδί σας έχει δυσλεξία μπορείτε να απευθυνθείτε σε οποιοδήποτε Κέντρο Μαθησιακών Δυσκολιών. Ωστόσο, τα Δημόσια Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα του Υπουργείου Υγείας, καθώς και τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης, τα οποία επίσημα λειτουργούν από το 2002, είναι τα μόνα που μπορούν να εκδώσουν αναγνωρισμένες βεβαιώσεις μαθησιακής δυσκολίας -απαραίτητες για τις εξετάσεις των μαθητών στα σχολεία. Στα Κέντρα αυτά πραγματοποιείται αξιολόγηση των δυσκολιών του παιδιού μέσω συνέντευξης κοινωνικού λειτουργού με τους γονείς, ενώ ακολουθεί ψυχολογική αξιολόγηση που εκτιμά τις γνωστικές και νοητικές ικανότητες του μαθητή, προκειμένου να διαπιστωθεί η δυσλεξία –και όχι κάποιο άλλο πρόβλημα, π.χ. αυτισμός ή σύνθετες γνωστικές δυσκολίες. Αυτά μάλιστα εμφανίζονται πολύ πιο συχνά από την δυσλεξία. Τέλος, ο μαθητής αξιολογείται και από τον εκπαιδευτικό της αντίστοιχης βαθμίδες, ο οποίος εκτιμά τις σχολικές του ικανότητες και, αν χρειαστεί, έρχεται σε επαφή με το σχολείο.
Πώς «διορθώνεται» η δυσλεξία
Σύμφωνα με την κ. Τσουκαλά, η δυσλεξία δεν διορθώνεται ποτέ οριστικά. Ωστόσο, με την βοήθεια προγραμμάτων παρέμβασης είτε από τα ελάχιστα τμήματα που λειτουργούν σε κάποια σχολεία είτε -κυρίως- από ιδιωτικά κέντρα, ο μαθητής μπορεί να μάθει εναλλακτικούς τρόπους για την αντιμετώπισή της.
Μάλιστα, «όσο πιο νωρίς διαγνωστεί το πρόβλημα και ξεκινήσει η αντιμετώπισή του τόσο καλύτερα θα προοδεύσει το παιδί στην ζωή του, όπως κάθε φυσιολογικό παιδί» επισημαίνει η ειδικός. Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει οι γονείς να γνωρίζουν είναι πως οι συνεδρίες παρέμβασης στα ιδιωτικά κέντρα κοστίζουν (κατά μέσο όρο περί τα 50 ευρώ ανά ώρα), χωρίς να «καλύπτονται» από κανένα ασφαλιστικό ταμείο.
