Όταν ένα παιδί αναλαμβάνει τον ρόλο του γονέα…

Όταν ένα παιδί αναλαμβάνει τον ρόλο του γονέα…

Σε μια υγιή σχέση γονέα-παιδιού, οι γονείς παρέχουν ασφάλεια, φροντίδα και άνευ όρων αγάπη στα παιδιά τους, ώστε να αναπτυχθούν σωστά και να επιτύχουν στην ενήλικη ζωής τους. Δυστυχώς, όμως, σε κάποιες περιπτώσεις οι γονείς τείνουν να βασίζονται σε υπερβολικό βαθμό στα παιδιά τους και είναι ανίκανοι να συμπεριφερθούν ως ενήλικες. Τότε, ένα παιδί καλείται να γίνει... γονιός του γονιού του και αυτό έχει καταστροφικές συνέπειες για το μέλλον του.

 

Ο όρος «γονεϊκό παιδί» καθιερώθηκε το 1967 από τον παιδοψυχίατρο Salvador Minuchin, ο οποίος αναφέρθηκε στους γονείς που αναθέτουν ρόλους γονικής μέριμνας στα παιδιά. Από τότε οι ψυχολόγοι ασχολούνται πολύ με το συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς συμβαίνει πολύ πιο συχνά απ' ότι πιστεύουμε και προκαλεί βαθιά προβλήματα στο παιδί.

Και είναι λογικό, αν το σκεφτεί κανείς. Όταν ένα παιδί μεγαλώνει πριν από την ώρα του για να ικανοποιήσει τις ανάγκες άλλων, τότε αναγκαστικά θυσιάζει τις δικές του και αργότερα στην ενήλικη ζωή του δεν ξέρει πώς να τις διεκδικήσει.

Mιλώντας για ανάγκες δεν αναφερόμαστε μόνο στις συναισθηματικές, όπου το παιδί καλείται να βοηθήσει τον γονέα να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορεί να χρειαστεί να γίνει υπεύθυνο ακόμα και για τη διαχείριση του νοικοκυριού και την κάλυψη των καθημερινών αναγκών της οικογένειας, όπως τα ψώνια, το μαγείρεμα και η καθαριότητα του σπιτιού.

Όταν ένα παιδί «χάνει» από νωρίς την παιδικότητά του και δεν ζει όπως τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του, «χάνει» και τον εαυτό του καθώς έχει εγκλωβιστεί στα θέλω των άλλων. Μαθαίνει να αγνοεί τα δικά του συναισθήματα, δεν μπορεί να εκφραστεί και πιστεύει ότι ο ρόλος του είναι να προσφέρει. Γιατί διαφορετικά, δεν θα εκτιμηθεί.

Χωρίς κανέναν δίπλα του να του προσφέρει ασφάλεια και να επικυρώνει τα συναισθήματά του, είναι πολύ πιθανό το παιδί να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και να αμφισβητεί συνεχώς τις δυνατότητές τους.

Ακόμη, η αίσθηση ότι έχουν χάσει την παιδική του ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε εκρήξεις θυμού ή να πάθει κατάθλιψη. Ενώ έχει παρατηρηθεί ότι αρκετά  παιδιά, ειδικά στην εφηβεία, προκειμένου να αντέξουν αυτή την πίεση στρέφονται προς τις ουσίες.

Και στις μετέπειτα, όμως, σχέσεις τους αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα - ειδικά στις ερωτικές. Ως ενήλικες, αυτά τα παιδιά επιλέγουν συντρόφους που δεν είναι πολύ υπεύθυνοι, ή που χρειάζονται βοήθεια. Συνήθως, θέλουν και καταλαμβάνουν την κυρίαρχη θέση στον γάμο τους και συνήθως, γίνονται επικριτικοί προς το ταίρι τους.

 

v