Η μαμά μου λάτρευε τα Χριστούγεννα. Θυμάμαι να την παρακολουθώ καθώς στόλιζε το δέντρο με τη δική της μοναδική ιεροτελεστία. Κάθε στολίδι είχε μια ιστορία - το αγγελάκι από τα πρώτα μας Χριστούγεννα ως οικογένεια, οι χιονονιφάδες που είχα φτιάξει στο νηπιαγωγείο, το κόκκινο αστέρι που επιμέναμε να βάζουμε στην κορυφή, παρόλο που είχε ξεφτίσει εδώ και χρόνια.
Φέτος, όμως, η διαδικασία αυτή έγινε βουβά. Τα χέρια μου τοποθετούσαν τα στολίδια στο δέντρο, αλλά η καρδιά μου δεν ήταν εκεί. Οι στιγμές αυτές, που άλλοτε ήταν γεμάτες γέλια, τραγούδια και ευχές, τώρα συνοδεύονται από σιωπή. Μια σιωπή που θυμίζει την απουσία της με κάθε χτύπο του ρολογιού.
Δεν μπορώ να μην σκεφτώ την τελευταία μας γιορτή μαζί. Τότε που, παρά την κούραση και τους πόνους, η μαμά έβαλε τα δυνατά της για να μας φτιάξει το αγαπημένο μας γεύμα. «Τα Χριστούγεννα είναι για να είμαστε μαζί», μας είχε πει με το χαρακτηριστικό, γλυκό χαμόγελό της. Δεν ήξερα τότε ότι θα ήταν τα τελευταία μας μαζί.
Η φετινή προετοιμασία για τις γιορτές έφερε μαζί της ένα διαφορετικό βάρος. Στολίσαμε, μαγειρέψαμε, αγοράσαμε δώρα - όλα όπως πάντα. Και όμως, τίποτα δεν ήταν όπως πριν. Ο μπαμπάς προσπαθούσε να κρύψει τη θλίψη του πίσω από ένα χαμόγελο που δεν έφτανε ποτέ στα μάτια του. Τα αδέλφια μου έκαναν ό,τι μπορούσαν για να κρατήσουν το πνεύμα των γιορτών ζωντανό, αλλά ήταν προφανές ότι όλοι νιώθαμε το ίδιο. Η απουσία της μαμάς ήταν παντού.
Η μεγαλύτερη δοκιμασία, όμως, ήταν το τραπέζι της παραμονής. Εκείνη η θέση στο τραπέζι που πάντα άνηκε στη μαμά έμεινε άδεια. Στη μέση του γεύματος, κάποιος ανέφερε μια αστεία ιστορία από τα παλιά, και όλοι γελάσαμε. Μα το γέλιο κράτησε λίγο, γιατί αμέσως ακολούθησε η συνειδητοποίηση: εκείνη δεν ήταν μαζί μας για να γελάσει.
Κάθε μικρή στιγμή των Χριστουγέννων φέτος είναι μια υπενθύμιση της απουσίας της. Το άρωμα των μπισκότων που ψήνονται στον φούρνο με γυρίζει πίσω στις ώρες που περνούσαμε μαζί στην κουζίνα. Τα κάλαντα που αντηχούν στις γειτονιές φέρνουν στη μνήμη τις φορές που τραγουδούσε μαζί μας, παρά τη φάλτσα φωνή της. Ακόμα και το άνοιγμα των δώρων, που πάντα ήταν γεμάτο ενθουσιασμό, φέτος έχει μια γλυκόπικρη γεύση.
Ωστόσο, ανάμεσα στη θλίψη, βρίσκω και στιγμές που η παρουσία της μοιάζει ζωντανή. Είναι στις ιστορίες που λέμε για εκείνη, στα αγαπημένα της τραγούδια που βάζουμε να παίζουν, στα στολίδια που προσεκτικά τοποθετήσαμε στο δέντρο, θυμίζοντας όλα όσα μας έμαθε για τη χαρά και την αγάπη.
Η μαμά μου μπορεί να μην είναι πια εδώ, αλλά η κληρονομιά της ζει μέσα μας. Ζει στην αγάπη που μοιραζόμαστε ως οικογένεια, στις παραδόσεις που συνεχίζουμε και στις αναμνήσεις που κρατάμε ζωντανές. Και ενώ ο πόνος της απουσίας της είναι αβάσταχτος, αυτές οι μικρές αναλαμπές χαράς μου θυμίζουν ότι εκείνη δεν έχει πραγματικά φύγει. Είναι μαζί μας, σε κάθε γωνιά του σπιτιού, σε κάθε γέλιο και σε κάθε δάκρυ.
Φέτος, τα Χριστούγεννα είναι διαφορετικά. Είναι πιο ήσυχα, πιο γλυκόπικρα. Αλλά είναι και μια υπενθύμιση της δύναμης της αγάπης που μας έδωσε. Και καθώς κοιτάζω το φωτισμένο δέντρο, θέλω να πιστεύω ότι η μαμά μας κοιτάζει από κάπου εκεί ψηλά, χαμογελώντας με την ίδια ζεστασιά που έκανε πάντα.
Τα πρώτα Χριστούγεννα χωρίς τη μαμά είναι αβάσταχτα. Αλλά μέσα από αυτά, μαθαίνω να κρατώ την αγάπη της ζωντανή, να την τιμώ και να την μεταφέρω σε κάθε στιγμή που ακολουθεί. Γιατί η αγάπη της μαμάς δεν χάνεται ποτέ. Μένει μαζί μας, φως σε κάθε σκοτάδι, ελπίδα σε κάθε θλίψη, μια αγκαλιά που δεν τελειώνει ποτέ.
.jpg)
