Η τροφική νεοφοβία είναι μια φυσιολογική κατάσταση που εμφανίζεται κυρίως στα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών και χαρακτηρίζεται από την άρνηση να δοκιμάσουν άγνωστα τρόφιμα. Σε αυτή την τρυφερή ηλικία, όπου οι διατροφικές συνήθειες διαμορφώνονται και οι πρώτες προτιμήσεις ριζώνουν βαθιά, η νεοφοβία μπορεί να οδηγήσει σε διατροφική μονοτονία και, σε κάποιες περιπτώσεις, σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών.
Η αιτία πίσω από τη νεοφοβική συμπεριφορά δεν είναι εντελώς ξεκάθαρη. Βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες μπλέκονται γλυκά και μπερδεμένα, δημιουργώντας έναν φόβο για το άγνωστο πιάτο που στέκεται μπροστά στο παιδί. Μια νέα υφή, ένα άγνωστο άρωμα ή ακόμα και ένα ασυνήθιστο χρώμα στο φαγητό αρκούν για να προκαλέσουν άρνηση και άγχος.
Αναγνωρίζοντας τα σημάδια
Ίσως το έχεις ήδη παρατηρήσει: το παιδί σου δείχνει προτίμηση σε συγκεκριμένα φαγητά, συχνά πλούσια σε λιπαρά ή ζάχαρη, ενώ λαχανικά, φρούτα και κρέατα μένουν άθικτα στο πιάτο. Μπορεί να εκδηλώνει ανησυχία, νευρικότητα ή ακόμα και θυμό όταν του προσφέρεται κάτι καινούργιο. Αυτό δεν είναι απλώς ιδιοτροπία — είναι μια φάση ανάπτυξης που, με τη σωστή προσέγγιση, μπορεί να ξεπεραστεί.
Πώς να βοηθήσεις το παιδί σου να αγαπήσει το καινούργιο
Το πιο σημαντικό βήμα είναι να μετατρέψεις το φαγητό σε μια θετική εμπειρία. Όχι σε μάχη. Όχι σε παιχνίδι εξουσίας.
Ξεκίνα με μικρά, διακριτικά βήματα. Πρόσφερε νέες τροφές σε μικρές ποσότητες, πλάι σε ήδη αγαπημένα πιάτα. Δείξε στο παιδί σου ότι εσύ απολαμβάνεις τα ίδια φαγητά. Μέσα από τη μίμηση και τη χαλαρή ατμόσφαιρα στο τραπέζι, θα νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια να πει το μεγάλο «ναι».
Η συμμετοχή του παιδιού στην προετοιμασία του φαγητού είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Άφησέ το να ανακατέψει, να επιλέξει τα λαχανικά ή να διακοσμήσει το πιάτο του. Όταν το φαγητό γίνεται παιχνίδι δημιουργίας, το άγχος υποχωρεί.
Επίσης, πρόσεξε το περιβάλλον την ώρα του φαγητού. Χωρίς τηλεόραση, χωρίς έντονους περισπασμούς. Ένα ήρεμο, ζεστό κλίμα βοηθά το παιδί να εστιάσει στη νέα γεύση χωρίς να νιώθει πίεση.
Και το πιο σημαντικό: Μην δείχνεις απογοήτευση ή εκνευρισμό αν το παιδί αρνηθεί να δοκιμάσει. Η δική σου στάση χτίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί θα κωδικοποιήσει την εμπειρία του φαγητού. Ένα χαλαρό χαμόγελο, μια φράση ενθάρρυνσης και η απομάκρυνση του πιάτου χωρίς σχόλια μπορούν να κάνουν θαύματα.
Τι να αποφύγεις
Μην επιβάλλεις και μην απειλείς. Το φαγητό δεν πρέπει ποτέ να συνδέεται με τιμωρία ή ανταμοιβή. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η γονική πίεση συχνά αυξάνει τη νεοφοβική συμπεριφορά και δυσκολεύει τη διαδικασία.
Προσοχή και στα σνακ: περιορισμός στα γλυκά και στα αναψυκτικά, ώστε το παιδί να έχει όρεξη για τα κυρίως γεύματα.
Αν η νεοφοβία επιμένει
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η τροφική νεοφοβία εξασθενεί με τον χρόνο. Όμως αν παρατηρήσεις σημαντική απώλεια βάρους ή σοβαρούς περιορισμούς στις τροφές που καταναλώνει το παιδί, καλό είναι να απευθυνθείς σε ειδικούς — έναν παιδίατρο ή διαιτολόγο, που θα σε καθοδηγήσει με ασφάλεια και αγάπη.
Πληροφορίες από ΕΚΠΑ (uoa.gr)
