Η αλήθεια είναι πως, όσο κι αν θέλουμε να τα προστατεύουμε, τα παιδιά είναι απρόβλεπτα. Και γι’ αυτό κάθε γονιός οφείλει να ξέρει τα βασικά των πρώτων βοηθειών. Όχι για να αντικαταστήσει τον γιατρό, αλλά για να προλάβει το χειρότερο, μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια.
1. Πνιγμός: τα δευτερόλεπτα που μετράνε
Ο πνιγμός είναι ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των γονιών, ειδικά όταν τα παιδιά είναι μικρά. Ένα κομμάτι φαγητό, ένα μικρό παιχνίδι, μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην αναπνοή.
Αν το παιδί βήχει, άφησέ το να βήξει, αυτό σημαίνει πως αέρας περνάει ακόμα. Μην του χτυπήσεις την πλάτη αν καταπίνει ή βήχει από μόνο του. Αν όμως δεν βγάζει ήχο, δεν αναπνέει ή έχει γυρίσει το πρόσωπό του μπλε, τότε πρέπει να δράσεις αμέσως.
Για παιδιά άνω του ενός έτους, η τεχνική Heimlich είναι σωτήρια: στάσου πίσω του, τύλιξε τα χέρια σου γύρω από τη μέση, σφίξε τη γροθιά σου πάνω από τον αφαλό και πίεσε προς τα μέσα και πάνω με δύναμη, πέντε φορές συνεχόμενα. Αν είναι βρέφος, τοποθέτησέ το μπρούμυτα πάνω στο χέρι σου και δώσε πέντε χτυπήματα ανάμεσα στις ωμοπλάτες.
Μετά, ακόμα κι αν όλα πάνε καλά, επικοινώνησε με γιατρό.
2. Εγκαύματα: το νερό είναι το καλύτερο φάρμακο
Ένα καυτό πιάτο, μια κούπα τσάι, ένα σίδερο που «έκαιγε λίγο»… Τα εγκαύματα στα παιδιά είναι από τα πιο συχνά ατυχήματα στο σπίτι.
Η πρώτη και σημαντικότερη κίνηση είναι δροσερό, όχι παγωμένο, νερό στο σημείο για τουλάχιστον δέκα λεπτά. Μην βάλεις οδοντόκρεμα, λάδι, βούτυρο ή αλοιφές. Όσο «παραδοσιακές» κι αν είναι οι συνταγές, συχνά επιδεινώνουν την κατάσταση.
Αν πρόκειται για μεγάλο έγκαυμα, με φουσκάλες ή κάψιμο στο πρόσωπο, στα γεννητικά όργανα ή στις αρθρώσεις, κάλεσε αμέσως το 166 ή πήγαινε στα επείγοντα.
3. Πτώσεις, χτυπήματα και μικροτραύματα
Τα παιδιά πέφτουν. Από καναπέδες, καρέκλες, πατίνια ή το ίδιο τους το βάρος. Και συνήθως, οι πτώσεις συνοδεύονται από γδαρσίματα, καρούμπαλα και μικροτραύματα.
Αν δεν υπάρχει έντονο πρήξιμο ή βαθύ κόψιμο, καθάρισε την περιοχή με νερό και σαπούνι και βάλε ένα ήπιο αντισηπτικό. Για τα καρούμπαλα, ένας πάγος τυλιγμένος σε πετσέτα για 10-15 λεπτά είναι αρκετός. Μην τον βάζεις ποτέ απευθείας στο δέρμα.
Αν το χτύπημα είναι στο κεφάλι, δώσε προσοχή. Αν το παιδί δεν έχασε τις αισθήσεις του, δεν κάνει εμετό και φαίνεται καλά, αρκεί να το παρακολουθήσεις για 24 ώρες. Αν όμως ζαλιστεί, κάνει εμετό, χλομιάσει, έχει αστάθεια στο περπάτημα ή κλαίει «περίεργα», πήγαινε αμέσως στο νοσοκομείο.
4. Ρινορραγία: όχι το κεφάλι πίσω
Το πρώτο μας ένστικτο όταν το παιδί ματώνει από τη μύτη είναι να του γείρουμε το κεφάλι προς τα πίσω. Λάθος. Έτσι, το αίμα κατεβαίνει προς τον λαιμό και μπορεί να προκαλέσει εμετό.
Η σωστή κίνηση: βάλ’ το να καθίσει ελαφρά σκυφτό προς τα εμπρός και πίεσε απαλά τη μαλακή περιοχή της μύτης με τα δάχτυλα για περίπου 10 λεπτά. Μπορείς να βάλεις κι έναν πάγο στη ράχη της μύτης για να βοηθήσει στην αιμόσταση.
Αν η αιμορραγία δεν σταματήσει μετά από 15 λεπτά, αναζήτησε ιατρική βοήθεια.
5. Δηλητηριάσεις: ποτέ νερό, ποτέ εμετός
Τα παιδιά βάζουν τα πάντα στο στόμα τους, από χάπια και απορρυπαντικά μέχρι φυτά. Αν συμβεί δηλητηρίαση, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να καλέσεις το Κέντρο Δηλητηριάσεων στο 210 77 93 777 και να τους πεις τι κατάπιε και πόσο.
Μην προκαλέσεις εμετό και μην του δώσεις νερό ή γάλα, γιατί μπορεί να χειροτερέψεις τη ζημιά. Αν έχει πιει καυστικό υγρό ή έχει εγκαύματα στο στόμα, πήγαινε αμέσως στα επείγοντα.
6. Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ): το πιο πολύτιμο που μπορείς να μάθεις
Η ΚΑΡΠΑ είναι δεξιότητα που κάθε γονιός πρέπει να γνωρίζει, ακόμη κι αν δεν τη χρειαστεί ποτέ. Μπορεί να σώσει μια ζωή.
Αν το παιδί δεν αναπνέει και δεν έχει σφυγμό, ξεκίνα συμπιέσεις στο στήθος. Τοποθέτησε το ένα χέρι στο κέντρο του θώρακα (ή δύο δάχτυλα για βρέφη) και πίεσε 30 φορές με ρυθμό περίπου 100-120 πιέσεις το λεπτό. Έπειτα, δώσε δύο φυσήματα στο στόμα του. Συνέχισε εναλλάξ μέχρι να φτάσει βοήθεια ή να ανακτήσει αναπνοή.
Υπάρχουν εξαιρετικά σεμινάρια ΚΑΡΠΑ για γονείς, που οργανώνουν ο Ερυθρός Σταυρός, νοσοκομεία και δημοτικοί φορείς. Είναι λίγες ώρες, αλλά αξίζουν όσο μια ζωή.
7. Το φαρμακείο του σπιτιού
Κράτα πάντα ένα μικρό φαρμακείο στο σπίτι και ένα στο αυτοκίνητο, με θερμόμετρο, αντισηπτικό, αποστειρωμένες γάζες, επίδεσμους, φυσιολογικό ορό, παιδικό παυσίπονο, ψαλίδι και μια ψυχρή κομπρέσα.
Και φυσικά, σημείωσε σε εμφανές σημείο τους βασικούς αριθμούς:
166 (ΕΚΑΒ)
100 (Άμεση Δράση)
210 77 93 777 (Κέντρο Δηλητηριάσεων)
Η ψυχραιμία σώζει
Το πιο δύσκολο απ’ όλα είναι να παραμείνεις ψύχραιμος. Όταν το παιδί κλαίει, όταν νιώθεις το αίμα να παγώνει στις φλέβες σου, θυμήσου: χρειάζεται εσένα να είσαι σταθερός. Αν εσύ τρομάξεις, θα τρομάξει κι εκείνο.
Η γνώση πρώτων βοηθειών δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ευθύνη. Κι ίσως η πιο ουσιαστική πράξη αγάπης που μπορεί να κάνει ένας γονιός, να είναι προετοιμασμένος για τη στιγμή που κανείς δεν θέλει να ζήσει, αλλά όλοι πρέπει να ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν.
