Η περίοδος των γιορτών έφτασε και ενώ όλα γύρω μας φωτίζονται, το παιδί μου εξακολουθεί να κλαίει κάθε φορά που πλησιάζουμε την πόρτα του σχολείου. Είναι από αυτές τις συγκινήσεις που κανείς δεν σου εξηγεί πριν γίνεις γονιός. Σε ένα σπίτι γεμάτο λαμπιόνια, μυρωδιές από μπισκότα και χαρούμενες μελωδίες, υπάρχει και η δική μας μικρή καθημερινή μάχη.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν κάνω κάτι λάθος. Αν υπάρχει μια διαφορετική προσέγγιση που θα έκανε τα πρωινά μας πιο ήρεμα. Είναι δύσκολο να βλέπεις το παιδί σου να πονά ή να φοβάται και να μη μπορείς να κάνεις μαγικά να το αλλάξεις. Αυτό που με κρατά σταθερή είναι η σκέψη ότι δεν είναι η μόνη. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται στην προσαρμογή. Ξέρω επίσης ότι πίσω από αυτό το κλάμα δεν κρύβεται απειθαρχία. Κρύβεται ανάγκη.
Όσα ανακαλύπτω καθημερινά για την παιδική ανησυχία
Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρώ προσεκτικά τον τρόπο που η μικρή μου αντιδρά. Όσο πλησιάζουν οι γιορτές τόσο πιο κουρασμένη είναι από τις δραστηριότητες, τους αποχαιρετισμούς, την αλλαγή ρυθμού. Το νήπιο κατακλύζεται από ένταση που δεν ξέρει να εκφράσει. Αυτό το ένιωσα έντονα ένα απόγευμα που την είδα να αλλάζει διάθεση από το τίποτα. Τότε κατάλαβα ότι το πρωινό της άρνησης είναι κομμάτι ενός μεγαλύτερου παζλ.
Η παιδοψυχολογία μας υπενθυμίζει ότι τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για να ωριμάσουν συναισθηματικά. Δεν ξέρουν πώς να εκφράσουν φόβο ή άγχος με λόγια. Γι αυτό καταφεύγουν στο κλάμα. Και εκεί μπαίνει η δική μας ευθύνη. Να σταθούμε δίπλα τους χωρίς να απαιτούμε να ξεπεράσουν γρήγορα κάτι που για εκείνα φαίνεται τεράστιο. Είναι σημαντικό να θυμάμαι κάθε πρωί ότι το κλάμα δεν είναι ανυπακοή αλλά μορφή επικοινωνίας.
Καθώς τη βλέπω να αγκαλιάζει σφιχτά το λούτρινο ζωάκι της πριν βγούμε από το σπίτι, σκέφτομαι ότι αυτό είναι το δικό της αγχολυτικό. Ένας μικρός τρόπος να νιώσει ασφάλεια σε ένα περιβάλλον που δεν έχει ακόμα κάνει απόλυτα δικό της.
Όσο και να μην θέλω, επηρεάζομαι και εγώ
Δεν είναι μόνο το παιδί που δυσκολεύεται. Είμαι και εγώ. Υπάρχουν στιγμές που νιώθω ότι δεν μπορώ να είμαι η ήρεμη μαμά που θέλω. Όταν την αφήνω στην αγκαλιά της δασκάλας της και την ακούω να φωνάζει το όνομά μου, χρειάζονται μερικά λεπτά στο αυτοκίνητο για να ξαναβρώ τον εαυτό μου. Όσο και αν ξέρω ότι μέσα σε λίγα λεπτά θα έχει ηρεμήσει, η καρδιά μου λέει άλλα.
Με βοηθά να θυμάμαι ότι η δική μου σταθερότητα είναι θεμέλιο για τη δική της ασφάλεια. Αν λυγίσω μπροστά της, της στέλνω το μήνυμα ότι έχει δίκιο να φοβάται. Αν με δει ήρεμη, παρότι δυσκολεύομαι, νιώθει ότι μπορεί να ακουμπήσει πάνω μου. Η συναισθηματική ωριμότητα του γονιού είναι αυτό που στηρίζει το παιδί, όχι τα μεγάλα λόγια.
Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα επίσης ότι κουβαλάω τις δικές μου παιδικές μνήμες. Το σχολείο για μένα ως παιδί ήταν μια ανάμεικτη εμπειρία. Αυτές οι μνήμες ξυπνούν χωρίς να το καταλάβω. Το πρώτο βήμα ήταν να το αποδεχτώ. Μόνο έτσι μπόρεσα να βοηθήσω πραγματικά τη μικρή μου.
Τι κάνω πρακτικά για να βελτιωθούν τα πρωινά μας
Αποφάσισα να πάω ένα βήμα πίσω και να ξανασκεφτώ τη ρουτίνα μας. Το πρωινό μας είναι πλέον πιο ήρεμο, με λιγότερη βιασύνη και περισσότερη σύνδεση. Πίνουμε μαζί ένα ζεστό ρόφημα και αφιερώνω δύο λεπτά μόνο για εκείνη. Χωρίς να μιλάω συνέχεια για το σχολείο. Απλώς είμαστε μαζί. Είδα ότι αυτό λειτουργεί σαν συναισθηματικό γέμισμα πριν από τον αποχωρισμό.
Κάποιες μέρες δοκιμάζουμε κάτι σαν μικρό τελετουργικό για να την αποχαιρετώ. Ένα φιλί στο μέτωπο και μια φράση που γνωρίζει καλά. Είναι εντυπωσιακό πόσο βοηθά η επανάληψη. Τα παιδιά ανακουφίζονται όταν ξέρουν τι να περιμένουν. Παράλληλα ακούω προσεκτικά όσα μου λέει. Δεν υποτιμώ τους φόβους της ούτε την πιέζω να είναι γενναία. Της υπενθυμίζω ότι είμαι πάντα εκεί όταν τελειώνει το σχολείο και ότι η μέρα της ξεκινά αλλά δεν τελειώνει μακριά μου.
Εξίσου χρήσιμο είναι να γνωρίζω τι συμβαίνει στην τάξη. Η επικοινωνία με τη δασκάλα της μου έδωσε μεγάλη ανακούφιση. Μου εξήγησε ότι σε λίγα λεπτά έχει ήδη ενταχθεί στην ομάδα, κάτι που οι γονείς συχνά δεν βλέπουμε. Αυτή η γνώση μου δίνει τη δύναμη να κρατώ σταθερή τη στάση μου και να μην παρασύρομαι από το κλάμα της στιγμής.
Η αλήθεια που με βοηθά να μένω αισιόδοξη
Όσο και αν νιώθω ότι το πρόβλημα δεν τελειώνει, ξέρω ότι θα περάσει. Η προσαρμογή δεν είναι γραμμική διαδικασία. Έχει πάνω και κάτω. Χρειάζεται υπομονή που χτίζεται μέρα με τη μέρα. Το παιδί μου δεν προσπαθεί να με δυσκολέψει. Προσπαθεί να μου πει κάτι. Και αυτό που χρειάζεται περισσότερο από οτιδήποτε είναι η παρουσία μου.
Τα Χριστούγεννα που πλησιάζουν γεμίζουν το σπίτι μας με θαλπωρή. Ίσως τελικά η δυσκολία των πρωινών να είναι η υπενθύμιση ότι μεγαλώνουμε μαζί. Μαθαίνουμε πώς να αποχωριζόμαστε και πώς να ξανασυναντιόμαστε. Το κλάμα της δεν είναι ένδειξη αδυναμίας αλλά ένδειξη ότι ζητά ασφάλεια. Και είμαι εδώ για να της τη δώσω όσο χρειαστεί.
Ξέρω πλέον ότι αυτά τα πρωινά κάποια στιγμή θα γίνουν ανάμνηση. Μέχρι τότε συνεχίζω να τη χαιρετώ με αγάπη και σταθερότητα. Γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία δεν μαθαίνει μόνο εκείνη να μεγαλώνει. Μαθαίνω και εγώ.
