Η ενημέρωση γύρω από τα γονικά επιδόματα είναι πιο κρίσιμη από ποτέ. Οι διαδικασίες συχνά φαίνονται πιο περίπλοκες από όσο πραγματικά είναι και πολλοί γονείς χάνουν χρήματα απλώς επειδή δεν γνωρίζουν τι δικαιούνται.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να γνωρίζει κάθε οικογένεια είναι ότι η παροχή οικονομικής ενίσχυσης δεν δίνεται αυτόματα. Απαιτείται σωστή καταχώριση στοιχείων και έγκαιρη υποβολή αιτήσεων. Παράλληλα, είναι σημαντικό να ελέγχεται συχνά αν και πότε έχουν αλλάξει τα εισοδηματικά όρια και οι προϋποθέσεις, αφού η νομοθεσία προσαρμόζεται συχνά.
Επίδομα Παιδιού (Α21)
Το δικαιούνται οι οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα (άγαμα έως 18 ετών, ή έως 24 εάν φοιτούν). Η αίτηση υποβάλλεται ετησίως ηλεκτρονικά (gov.gr/Α21 ή OΠΕΚΑ) με TaxisNet. Το ύψος του επιδόματος εξαρτάται από το εισόδημα: για το 1ο και 2ο παιδί είναι 70€ / 42€ / 28€ ανά μήνα (ανάλογα με χαμηλό, μεσαίο ή υψηλό εισόδημα), ενώ από το 3ο και πάνω είναι 140€ / 84€ / 56€dnews.gr. Παράδειγμα: Μία οικογένεια με 2 παιδιά και εισόδημα 25.000€ θα λαμβάνει 70€ για κάθε παιδί (140€ συνολικά) το μήνα.
Προσοχή: Η αίτηση Α21 γίνεται κάθε χρόνο (συνήθως Μάρτιο–Απρίλιο) μέσω gov.gr/Α21.
Επίδομα Γέννησης
Η μητέρα του νεογέννητου μπορεί να πάρει εφάπαξ επίδομα γέννησης. Το ποσό διαμορφώνεται ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων που έχει ήδη η οικογένεια μετά τη γέννηση: 1ο παιδί – 2.400€, 2ο – 2.700€, 3ο – 3.000€, 4ο+ – 3.500€dnews.gr. Το επίδομα καταβάλλεται σε 2 ίσες δόσεις (1.200€/1.200€ για πρώτο παιδί κ.ο.κ.)epidomagennisis.grdnews.gr. Προϋπόθεση είναι το παιδί να έχει γεννηθεί ζωντανό στην Ελλάδα (από 1/1/2020) και το οικογενειακό ισοδύναμο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 40.000€/έτοςepidomagennisis.gr.
Προσοχή: Η αίτηση γίνεται από τη μητέρα μέσα σε 3 μήνες από τη γέννησηepidomagennisis.gr ηλεκτρονικά μέσω ειδικής πλατφόρμας (ΟΠΕΚΑ/ΗΔΙΚΑ).
Επίδομα Μητρότητας – Κύησης – Λοχείας
Οι μισθωτές γυναίκες δικαιούνται επίδομα κύησης-λοχείας από τον e-ΕΦΚΑ: 56 ημέρες πριν και 63 ημέρες μετά τον τοκετό, δηλαδή συνολικά 119 ημέρες, με ποσό ίσο με το βασικό επίδομα ασθενείας (συν τα οικογενειακά επιδόματα)kepea.gr. Για τη χορήγηση απαιτούνται τουλάχιστον 200 ημέρες εργασίας/ασφάλισης κατά τα δύο τελευταία έτη πριν τον τοκετόkepea.gr.
Ο εργοδότης χορηγεί πλήρεις αποδοχές για 1 μήνα (ή μισό μήνα αν δεν έχει 1 έτος υπηρεσίας) και ο ΟΑΕΔ συμπληρώνει τυχόν διαφορά μέχρι τα 119 ημέρες συνολικάkepea.gr.
Προσοχή: Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω e-ΕΦΚΑ (ψηφιακή αίτηση) με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (π.χ. βεβαίωση γέννησης, υπηρεσιακά στοιχεία). Πατρότητα: Ο πατέρας δικαιούται 14 μέρες άδεια με αποδοχές κατά τη γέννηση (βάσει εργατικού δικαίου), τις οποίες καταβάλει ο εργοδότης. Επιπλέον, παρέχεται γονική άδεια (βλέπε παρακάτω).
Επίδομα Γονικής Άδειας (Γονική Επίδομα)
Οι δύο γονείς δικαιούνται έως 4 μήνες γονικής άδειας (συνεχόμενα ή τμηματικά) μέχρι το παιδί να γίνει 8 ετών. Για τους δύο πρώτους μήνες κάθε γονέα, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ/πρώην ΟΑΕΔ) καταβάλλει επίδομα: ισόποσο του κατώτατου μισθού (περίπου 713€/μήνα σήμερα) για κάθε μήνα, καθώς και αναλογία δώρων/αδείαςhli.gov.gr. (Σημειώνεται ότι τα υπόλοιπα 2 μήνες γονικής άδειας χορηγούνται άνευ επιδόματος). Προϋποθέσεις είναι τουλάχιστον 1 χρόνος απασχόληση στον ίδιο εργοδότη.
Προσοχή: Η αίτηση γίνεται στην πλατφόρμα ΔΥΠΑ (και απαιτείται βεβαίωση εργοδότη/υπηρεσίας που εγκρίνει την άδεια).
Επίδομα Στέγασης
Για ενοικιαζόμενα σπίτια, χορηγείται Επίδομα Στέγασης (στεγαστική συνδρομή) από τον ΟΠΕΚΑ. Το ποσό είναι 70€/μήνα για τον δικαιούχο και προσαύξηση +35€/μήνα για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριούdnews.gr. Π.χ. μια τετραμελής οικογένεια λαμβάνει 70+3×35=175€/μήνα (έως ανώτατο όριο 210€). Υπάρχουν επίσης προσαυξήσεις +70€/μήνα για μονογονεϊκές οικογένειες (για το πρώτο παιδί) και για νοικοκυριά με απροστάτευτο τέκνοdnews.gr. Τα εισοδηματικά κριτήρια είναι αυστηρά (π.χ. έως ~7.000€ ετήσιο για ένα μέλος +3.500€ κάθε επιπλέονnewmoney.gr) και απαιτείται ηλεκτρονικό μισθωτήριο συμβόλαιο (ΑΑΔΕ) στο gov.gr.
Προσοχή: Η αίτηση γίνεται online στον ΟΠΕΚΑ (gov.gr/ΕπίδομαΣτέγασης) και ανανεώνεται κάθε 6 μήνεςnewmoney.gr.
Άλλα βοηθήματα: Δήμοι και Πολυτεκνία
Υπάρχουν και επιπλέον ενισχύσεις για ειδικές οικογένειες. Για παράδειγμα, ο ΟΠΕΚΑ υλοποιεί προγράμματα χρηματικών βοηθημάτων σε τρίτεκνες και πολύτεκνες μητέρες: πρόσφατα δόθηκε 700€ σε τρίτεκνες και 1.000€ σε πολύτεκνες αγρότισσες μητέρεςtaxheaven.gr. Επιπλέον, ο ΕΔΟΕΑΠ (ταμείο δημοσιογράφων) παρέχει ειδικό επίδομα μονογονεϊκών οικογενειών.
Πολυτεκνικές ενώσεις και Δήμοι προσφέρουν μερικές φορές εφάπαξ επιδόματα ή δώρα (π.χ. κονδύλια για ενοίκιο, σχολικά είδη κλπ.), αλλά αυτές οι παροχές δεν γίνονται μέσω gov.gr. Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΚΕΑ) επίσης προβλέπει συμπληρωματικές παροχές για μονογονεϊκά ή πολυτεκνικά νοικοκυριά, οι οποίες χορηγούνται μέσω αίτησης στον ΟΠΕΚΑ.
Πώς να τα διεκδικήσετε
Σε κάθε περίπτωση, συγκεντρώστε τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (ΑΦΜ–ΑΜΚΑ, φορολογική δήλωση Ε1, βεβαιώσεις σχολείων/σπουδών παιδιών, οικογενειακή κατάσταση ληξιαρχείου, μισθωτήριο κλπ.) και υποβάλετε ηλεκτρονική αίτηση από την αντίστοιχη πλατφόρμα (gov.gr, e-ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ).
Για το Α21 και το επίδομα γέννησης χρησιμοποιήστε τους κωδικούς TaxisNet, ενώ για τα γονικά/μητρότητας αιτήματά σας απευθυνθείτε μέσω e-ΕΦΚΑ ή gov.gr. Με σωστή ενημέρωση, θα λάβετε το ποσό που δικαιούστε.
