Ειδικά, όταν δεν έχει δίχτυ ασφαλείας, είτε οικονομικό είτε ψυχολογικό. Αντίθετα, αυτή η κοπέλα είχε την υποστήριξη, αλλά και την καθοδήγηση που χρειαζόταν απ’ το σπίτι της, ώστε να μην επιτρέψει να γίνει θύμα κανενός.
«Ακούω αυτές τις μέρες όλα αυτά που γίνονται και φρίττω στην ιδέα ότι θα μπορούσε να έχει συμβεί και σε μένα, στον εργασιακό μου χώρο και ας μην είμαι ηθοποιός, αθλήτρια ή τραγουδίστρια.
Η παρενόχληση και η κακοποίηση, άλλωστε, δεν έχουν να κάνουν με το είδος της δουλειάς σου, αν και σε κάποιους χώρους οι συνθήκες που έχουν καλλιεργηθεί με τα χρόνια είναι ίσως πιο ευνοϊκές για τέτοια φαινόμενα. Παρ’ όλ’ αυτά, οπουδήποτε υπάρχουν σχέσεις εξουσίας, ο “αδύναμος” μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει την πίεση ή τις απειλές του “δυνατού” ανά πάσα στιγμή. Και στον εργασιακό χώρο, ας μη γελιόμαστε, οι περισσότερες σχέσεις είναι σχέσεις εξουσίας.
Ακούω, λοιπόν, όλα αυτά και αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που με γλίτωσε από τα χειρότερα παρ’ ότι έχω βρεθεί πολλές φορές στη θέση του φαινομενικά “αδύναμου”. Και καταλήγω ότι, στη δική μου περίπτωση, ήταν η καθοδήγηση της μητέρας μου. Ήταν ο εμφατικός τρόπος που μου δίδαξε κάποια πράγματα, έτσι ώστε να εντυπωθούν μέσα μου σαν κανόνες απαράβατοι.
Ήταν που μου έμαθε:
Να βασίζομαι στις δυνάμεις μου
“Μην αφήσεις κανέναν να πιστέψει ότι έχεις την ανάγκη του”, μου έλεγε πάντα. Ήθελε να είμαι αληθινά ανεξάρτητη και να βασίζομαι στις δυνάμεις μου, ακόμη κι αν δεν πραγματοποιήσω όλα τα όνειρά μου. Να απλώνομαι μέχρι εκεί που φτάνω δηλαδή και να μην αφήνω κανέναν να πιστέψει ότι δεν είμαι ικανοποιημένη με τον εαυτό μου και όσα έχω.
Να σέβομαι το σώμα μου
“Το σώμα σου ανήκει σε σένα και μόνο σε σένα”, ήταν η μόνιμη οδηγία της. Δεν έπαυε να μου υπενθυμίζει πόσο σημαντικό είναι το δικαίωμα του καθενός στην αυτοδιάθεση, αλλά και πόσο επισφαλής είναι η θέση της γυναίκας εκεί έξω. Ήθελε να ξέρω καλά πώς κάθε επιθυμία μου σε σχέση με το σώμα μου οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτη και απαραβίαστη.
Να ακούω τα θέλω μου
Και όχι μόνο σε σχέση με το σώμα μου, αλλά και γενικότερα… Δεν ήθελε να βρεθώ στη θέση να υποτάσσομαι επανειλλημένα στις επιθυμίες κάποιου άλλου επειδή δεν εκτιμώ αρκετά τον εαυτό μου και τα θέλω μου. “Μη φοβάσαι να ζητάς αυτό που θέλεις” ήταν μία απ’ τις πολλές συμβουλές της που κρατώ σαν φυλαχτό μέχρι σήμερα.
Να λέω «όχι»
“Όχι σημαίνει όχι” είναι μια φράση της που αντηχεί ακόμη στ’ αυτιά μου, τόσο που αναρωτιέμαι αν της είχε ποτέ συμβεί κάτι τρομερό για το οποίο δεν μας είχε μιλήσει ποτέ της. Είναι κάτι που μου τόνιζε σε κάθε ευκαιρία, πως κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μου επιβληθεί διά της βίας παραβιάζοντας τον προσωπικό μου χώρο, τα ιερά και τα όσιά μου.
Να έχω πάντα εναλλακτικές
“Να ελπίζεις για το καλύτερο αλλά να είσαι έτοιμη για το χειρότερο” μου έλεγε συχνά η μάνα μου και με παρότρυνε από μικρή να έχω πάντα εναλλακτικές σε περίπτωση που ο δρόμος που επέλεξα με βγάλει σε αδιέξοδο. Την άκουσα ευτυχώς κι έτσι ποτέ μου δεν βρέθηκα στριμωγμένη και χωρίς άλλη επιλογή απ’ το να ενδώσω στην πίεση κάποιου “δυνατού”.
Η αλήθεια βέβαια, είναι πως τα πράγματα εκεί έξω δεν είναι τόσο απλά όσο αποδείχθηκαν στην περίπτωσή μου. Γι’ αυτό και τόσα και τόσα παιδιά με διαφορετικά βιώματα και διαφορετική ανατροφή πέφτουν καθημερινά θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών.
Αλλά αν δώσουμε στον εαυτό μας την αξία που του πρέπει, ίσως σταματήσουμε να αντλούμε αξία απ’ τα επιτεύγματά μας ή την καριέρα μας. Κι έτσι, ίσως να είμαστε λιγότερο ευάλωτοι και τα όχι μας να βγαίνουν πιο εύκολα και πιο δυνατά.»
