Ψυχολόγος: Η αποτυχία στις Πανελλήνιες δεν ισοδυναμεί με αποτυχία στη ζωή

Ψυχολόγος: Η αποτυχία στις Πανελλήνιες δεν ισοδυναμεί με αποτυχία στη ζωή

Στην Ελλάδα, έχουμε την τάση, γονείς και μαθητές, να εκλαμβάνουμε τις Πανελλήνιες όχι ως απλές εισαγωγικές εξετάσεις για τις σχολές της επιλογής μας, αλλά ως τις πιο σημαντικές εξετάσεις της ζωής μας που καθορίζουν στον μέγιστο βαθμό το μέλλον των παιδιών μας.

Η ελληνική οικογένεια θέλει τα παιδιά της να σπουδάσουν, το έχει ως πρώτη προτεραιότητα και επενδύει χρήματα σε αυτό, αναφέρει μιλώντας στο iefimerida.gr η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Αρετή Βεργούλη.

Ο έφηβος δίνει Πανελλαδικές, αλλά συχνά μαζί με αυτόν δίνει εξετάσεις και όλη η οικογένεια. Η κοινωνία μας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «παιδοκεντρική». Παραδοσιακά, ο Έλληνας γονιός κάνει το παν για να προσφέρει την καλύτερη μόρφωση στα παιδιά του, τα σπουδάζει με θυσίες, δουλεύοντας πολλές φορές σκληρά, ενώ, όπως προκύπτει από έρευνες, τα ελληνόπουλα μπαίνουν στην αγορά εργασίας πιο αργά σε σχέση με τους συνομηλίκους τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει επειδή οι γονείς επιδιώκουν τα παιδιά τους να έχουν μια καλύτερη ζωή από εκείνη των γονιών τους.

Το συλλογικό απωθημένο για μόρφωση συνδέεται επίσης με την κοινωνική καταξίωση, με την αναγνώριση που θα έρθει αυτόματα μόλις ανακοινωθούν οι βαθμολογίες και η θέση στους πίνακες των επιτυχόντων. Η πίεση για επιτυχία είναι μεγάλη, ιδίως στις μικρότερες κοινωνίες, λόγω του κοινωνικού περίγυρου. Η επιτυχία ή αποτυχία στις εξετάσεις συνδέεται με την κοινωνική επιτυχία ή αποτυχία της οικογένειας, αφού ως λαός έχουμε στενούς οικογενειακούς δεσμούς.

Είναι πιθανόν ύστερα από αποτυχία στις εξετάσεις να γεννηθούν στον έφηβο συναισθήματα απογοήτευσης, θλίψης, θυμού ή άγχους, και ανησυχίας για το μέλλον. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά, καθώς ο έφηβος αντιμετωπίζει μια ισχυρή ματαίωση των προσδοκιών που είχαν οι άλλοι γι’ αυτόν αλλά και ο ίδιος για τον εαυτό του. Είναι πολύ σημαντικό ωστόσο ο έφηβος να μάθει να διαχειρίζεται τις ήττες του· να μπορέσει να πενθήσει για τις προσδοκίες και τις ελπίδες που έτρεφε για τις εξετάσεις και στη συνέχεια να επανακαθορίσει τους στόχους του και να ξανασχεδιάσει το πλάνο που θα ακολουθήσει ώστε να τους πετύχει, χωρίς να μείνει δέσμιος των ενοχών του ή οποιωνδήποτε σκέψεων του προσθέτουν επιπλέον βάρος.

Οι αποτυχίες είναι σημαντικές, όπως και οποιαδήποτε μεγάλη αλλαγή, που αρχικά μπορεί να προκαλέσει αποδιοργάνωση από τις καθιερωμένες δραστηριότητες και τους συνηθισμένους τρόπους λειτουργίας. Ωστόσο, για τους εφήβους, λόγω του αναπτυξιακού τους επιπέδου, οι μεγάλες αλλαγές και οι αποτυχίες αποδεικνύονται χρήσιμες, αφού έτσι μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν την αποτυχία και να τη χρησιμοποιούν προς όφελός τους αντί να στέκονται αμήχανα και ενοχικά απέναντί της. Μέσα από τον αναστοχασμό μιας τέτοιας εμπειρίας μπορεί ο έφηβος να δει σε ποια σημεία δυσκολεύτηκε και πού αποδίδει ο ίδιος την αποτυχία του, ώστε την επόμενη φορά να έχει τη γνώση να διαχειριστεί τα πράγματα διαφορετικά.

Ο ρόλος του οικογενειακού πλαισίου σε αυτή την περίοδο είναι να προσφέρει στον έφηβο υποστήριξη: οι γονείς οφείλουν όχι απλώς να επιτρέπουν, αλλά και να ενθαρρύνουν τους εφήβους να εκφράζουν τα συναισθήματά τους και τις δυσκολίες τους, χωρίς να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους απέναντί τους θέλοντας να τους προστατέψουν από τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν. Καλό είναι να βρίσκονται κοντά στο παιδί τους, δείχνοντας κατανόηση, υποστήριξη, ενθάρρυνση, διαθεσιμότητα να το ακούσουν· ταυτόχρονα, να του επιτρέψουν να πενθήσει για τις προσδοκίες που δεν ευοδώθηκαν και να αναστοχαστεί πάνω σε αυτή την αποτυχία. Σε ένα επόμενο στάδιο μπορούν να ενδυναμώσουν τον έφηβο στη διαδικασία επαναπροσδιορισμού των στόχων του, δίνοντάς του το περιθώριο να αποφασίσει ο ίδιος τι θέλει να κάνει στο μέλλον.

Πηγή: iefimerida.gr

v