Σαν αποτέλεσμα των μεγαλύτερων προσδοκιών που έχουν οι γονείς από τα πρωτότοκα παιδιά τους και των μεγαλύτερων ευθυνών που καλούνται να αναλάβουν ήδη από πολύ μικρή ηλικία, έχουμε το «σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης». Πρόκειται για έναν ορισμό που έχει δοθεί για να κατονομάσουμε τον αντίκτυπο που έχουν όλες οι παραπάνω «πιέσεις» στην ψυχοσύνθεση των μεγαλύτερων κοριτσιών της οικογένειας.
Η υπευθυνότητα της μεγαλύτερης κόρης
Η Lisette Schuitemaker, συγγραφέας του βιβλίου «The Eldest Daughter Effect: How Firstborn Women Hanning The Strengths their Strengths», είπε στη HuffPost σε προηγούμενη συνέντευξη: «Η συγκεκριμένη πορεία της ζωής μας είναι που μας κάνει υπεύθυνες, ικανές και προστατευτικές γυναίκες που ξέρουμε να φροντίσουμε σωστά όσους αγαπάμε».
Έχοντας «εκπαιδευτεί να αναλαμβάνουν μεγάλες ευθύνες από νεαρή ηλικία», συνέχισε ο Schuitemaker, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες κόρες βρίσκονται τόσο συχνά σε ηγετικές θέσεις. Η Hillary Clinton, η Oprah Winfrey και η Beyoncé είναι μερικά από τα παραδείγματα μεγαλύτερων κορών που αναφέρει η Schuitemaker στο βιβλίο της.
Πρωτότοκα παιδιά με άγχος και κατάθλιψη
Ωστόσο, υπάρχουν και αρνητικά αποτελέσματα του να είσαι η μεγαλύτερη κόρη. Τα κορίτσια ειδικά μπορεί να επιβαρύνονται με παραπάνω ευθύνες λόγω του φύλου τους. Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο στις πολυμελείς οικογένειες οι μεγαλύτερες κόρες να αναλαμβάνουν τον ρόλο του φροντιστή για τα μικρότερα αδέρφια τους. Κατ' επέκταση, καταλήγουν σε πολύ νεαρή ηλικία να αισθάνονται υπεύθυνες για καθήκοντα που ιδανικά θα έπρεπε να απασχολούν έναν γονέα.
Μια νέα μελέτη εντόπισε έναν άλλο λόγο για τον οποίο τα πρωτότοκα παιδιά αλλά και τα μοναχοπαίδια μπορεί να επηρεαστούν από τη σειρά γέννησης — και αυτό δεν ισχύει μόνο για τα κορίτσια. Μια ομάδα της Epic Research ανέλυσε τα ιατρικά αρχεία περισσότερων από 180.000 παιδιών και διαπίστωσε ότι τα πρωτότοκα παιδιά με μικρότερα αδέρφια είχαν 48% περισσότερες πιθανότητες να έχουν άγχος και 35% περισσότερες πιθανότητες να έχουν κατάθλιψη μέχρι την ηλικία των 8 ετών σε σύγκριση με παιδιά που γεννήθηκαν δεύτερα ή τελευταία.
Το εύρημα αφορά και τα μοναχοπαίδια, τα οποία εμφανίζουν 42% περισσότερες πιθανότητες να έχουν άγχος και 38% περισσότερες πιθανότητες να έχουν κατάθλιψη μέχρι την ηλικία των 8 ετών σε σύγκριση με παιδιά που γεννήθηκαν δεύτερα ή αργότερα. Οι ερευνητές έλεγξαν και άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού ψυχικής υγείας του παιδιού και της μητέρας.
«Το άγχος και η κατάθλιψη δεν έχουν μία μόνο αιτία, επομένως η κατανόηση των παραγόντων που είναι πιθανό να επηρεάσουν ένα παιδί μπορεί να βοηθήσει τόσο τους γονείς όσο και τους γιατρούς ώστε να βοηθήσουν το παιδί ανάλογα με τις ανάγκες του», συνέχισε ο επικεφαλής της έρευνας. Σημείωσε ότι υπάρχουν πολλά μεσαία ή μικρότερα παιδιά που παλεύουν επίσης με το άγχος και την κατάθλιψη, «άρα είναι σημαντικό για τους γονείς να βεβαιωθούν ότι τα παιδιά τους λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται, ανεξάρτητα από τη σειρά γέννησής τους».
Υπάρχουν μερικές πιθανές εξηγήσεις που τα μεγαλύτερα παιδιά και τα μοναχοπαίδια έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αυτά τα θέματα ψυχικής υγείας. Οι παράγοντες αυτοί είναι τόσο βιολογικοί όσο και ψυχολογικοί.
Πρώτον, οι εμπειρίες των παιδιών μέσα στις οικογένειές τους διαφέρουν ανάλογα με τη σειρά γέννησης. Τα πρωτότοκα παιδιά και τα μοναχοπαίδια έρχονται αντιμέτωπα με άπειρους μέχρι τότε ενήλικες, που προσπαθούν για πρώτη φορά στη ζωή τους να αναλάβουν τον δύσκολο ρόλο του γονέα. Αυτή η πρώτη προσπάθεια των γονιών μπορεί να διαφέρει ουσιαστικά από τον τρόπο με τον οποίο θα μεγαλώσουν τα επόμενα παιδιά τους.
Το περιβάλλον της μήτρας και το άγχος της μητέρας
Δεύτερον, γνωρίζουμε ότι το περιβάλλον της μήτρας έχει αντίκτυπο στην υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών και ότι σε κάθε εγκυμοσύνη το έμβρυο συναντάει ένα εντελώς μοναδικό περιβάλλον μήτρας.«Το βιολογικό περιβάλλον είναι τόσο διαφορετικό από εγκυμοσύνη σε εγκυμοσύνη», είπε η Fox, καθηγήτρια βιολογικής ανθρωπολογίας του UCLA. Κύτταρα και θραύσματα κυττάρων από κάθε εγκυμοσύνη παραμένουν στο σώμα ενός ατόμου πολύ μετά τη γέννηση του μωρού και κάθε εγκυμοσύνη ουσιαστικά «επαναπρογραμματίζει» το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου, σημείωσε.
Η έρευνα της Fox διαπίστωσε επίσης ότι τα επίπεδα άγχους της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επηρεάζουν τις μεγαλύτερες κόρες, αλλά όχι του γιους. Είναι πιθανό, είπε η Fox, ότι «οι μητέρες που είναι πιο καταθλιπτικές ή αγχώδεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα μπορούσαν δυνητικά να εκπέμπουν κάποια βιοχημικά σήματα στην εγκυμοσύνη που προετοιμάζουν την πρώτη κόρη για πιο επιταχυμένη ωρίμανση». Βλέπουμε με λίγα λόγια ότι η μεγαλύτερη κόρη προετοιμάζεται για τα μετέπειτα καθήκοντά της πριν καν γεννηθεί!
Αυτά τα βιοχημικά σήματα μπορούν επίσης να εξηγήσουν τον αυξημένο κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης στα πρωτότοκα παιδιά. Η Fox σημείωσε επίσης ότι ο κίνδυνος επιλόχειας κατάθλιψης μιας εγκύου αυξάνεται σε επόμενες εγκυμοσύνες, εάν την βίωσε κατά την πρώτη της εγκυμοσύνη, επομένως είναι λογικό να υπάρχει μακροπρόθεσμος αντίκτυπος και στην ψυχική υγεία του μωρού.
Η πολύτιμη συνεισφορά της πρωτότοκης κόρης στην οικογένεια
Όσον αφορά την ευθύνη που αναλαμβάνουν συχνά τα πρωτότοκα κορίτσια όταν φροντίζουν τα αδέρφια τους, η Fox εξήγησε ότι, ενώ μπορεί να προκαλέσει άγχος στη σύγχρονη κουλτούρα μας, πρόκειται για μία καθιερωμένη και πολύτιμη πρακτική για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας.
«Η φροντίδα των μικρότερων αδερφών μας έχει πολύ βαθιά εξελικτική χρήση». Είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους επιβίωσε το είδος μας. «Η συμμετοχή στη φροντίδα της οικογένειας δεν είναι εγγενώς κακό πράγμα», συνέχισε η Fox, ωστόσο «έχουμε στήσει την σύγχρονη κοινωνία με τέτοιο τρόπο που δεν είναι πλέον κάτι τόσο συμβατό».
Μετά από μια γεμάτη μέρα στο σχολείο ή σε άλλες εξωτερικές δραστηριότητες, η φροντίδα των μικρότερων αδερφών «θα μπορούσε να καταλήξει να είναι μία αρκετά απαιτητική διαδικασία» για τα μεγαλύτερα αδέρφια του σήμερα, όχι επειδή είναι κάτι κακό από μόνο του αλλά επειδή μπορεί να είναι «ασύμβατο με άλλες προσδοκίες», είπε η Fox. Άλλωστε, «το να είσαι μέρος του οικογενειακού οικοσυστήματος δεν ήταν κάτι μη υγιές», συμπλήρωσε η Fox.
Πηγή: huffpost.com