Η μάνα μου, ήταν πάντα η καρδιά αυτής της γιορτής. Όταν γελούσε, ολόκληρο το σπίτι φαινόταν να γεμίζει φως. Όταν τραγουδούσε χριστουγεννιάτικα τραγούδια, ακόμα κι ο πιο απαισιόδοξος συγγενής χαμογελούσε.
Όταν την έχασα, όλα άλλαξαν. Ξαφνικά η ζεστασιά εξαφανίστηκε. Ο ήχος από τα κουδούνια και τα τραγούδια δεν με συγκινούσε πια. Κάθε φως στο δέντρο φαινόταν ψυχρό. Το σπίτι έμοιαζε μεγάλο και άδειο, σαν να είχε ξεχάσει πώς να γελάει. Τα Χριστούγεννα έγιναν μια εποχή που προσπαθούσα να αποφύγω.
Η απουσία που πονάει
Η απουσία της μαμάς είναι κάτι που νιώθεις σε κάθε στιγμή της γιορτής. Όταν ανοίγεις τα δώρα και δεν υπάρχει κανείς να σε αγκαλιάσει με το ίδιο ζεστό βλέμμα, όταν το φαγητό μοιάζει απλώς με φαγητό και όχι με γιορτή, όταν οι μυρωδιές φέρνουν δάκρυα και όχι αναμνήσεις γεμάτες χαρά. Κάθε λεπτό φαίνεται μεγαλύτερο και πιο μοναχικό.
Το χειρότερο είναι οι στιγμές που προσπαθείς να κρατήσεις ζωντανή τη μαμά μέσα από τις δικές σου συνήθειες. Ψάχνω τα ίδια κουλουράκια που έφτιαχνε, ακούω τα τραγούδια που τραγουδούσε, αλλά η φωνή της λείπει. Το βλέμμα της, το γέλιο της, ο τρόπος που αγκάλιαζε, όλα έχουν αντικατασταθεί από κενό.
Οι πρώτες γιορτές χωρίς αυτήν
Τα πρώτα Χριστούγεννα χωρίς τη μαμά ήταν αβάσταχτα. Προσπάθησα να συμμετάσχω σε όλες τις οικογενειακές συναντήσεις αλλά ένιωθα σαν ξένη μέσα στο ίδιο μου το σπίτι. Κάθε γέλιο των άλλων ήταν ένας πόνος που με θύμωνε και με πονεμένα ταυτόχρονα. Οι φωτογραφίες που μάζευα από τα προηγούμενα χρόνια με πλήγωναν, γιατί κάθε χαμόγελο που έβλεπα είχε ένα κομμάτι της μαμάς που έλειπε.
Ήταν δύσκολο να εξηγήσω στους γύρω μου γιατί ήμουν τόσο σιωπηλή ή τόσο συγκινημένη. Οι άνθρωποι γύρω μου ήθελαν να γιορτάσουν, να γελάσουν, να ζήσουν τη μαγεία των Χριστουγέννων, ενώ εγώ ήμουν απλώς παρούσα σωματικά και όχι συναισθηματικά.
Το να μάθεις να ζεις με την απώλεια
Με τα χρόνια συνειδητοποίησα ότι δεν πρόκειται να βρω ποτέ ξανά τα Χριστούγεννα όπως ήταν. Δεν υπάρχει επιστροφή στην παλιά ζεστασιά, αλλά υπάρχει τρόπος να κρατήσεις ζωντανή τη μνήμη της. Αρχισα να αφιερώνω λίγα λεπτά κάθε χρόνο να θυμάμαι τις στιγμές μαζί της. Να βλέπω φωτογραφίες, να φτιάχνω τα αγαπημένα της φαγητά, να ακούω τα τραγούδια που αγαπούσε. Μικρές στιγμές που με κάνουν να νιώθω ότι ακόμα είναι εκεί, έστω και νοερά.
Επίσης, άρχισα να μοιράζομαι αυτές τις αναμνήσεις με τα παιδιά μου. Μιλάμε για τη μαμά μου, για τις γιορτές που μας χάριζε χαρά, και μέσα από αυτό νιώθω ότι η παρουσία της συνεχίζει να επηρεάζει τη ζωή μας. Η θλίψη παραμένει, αλλά η αγάπη της γίνεται φάρος μέσα στη μοναξιά των Χριστουγέννων.
Μια νέα αντίληψη της γιορτής
Τα Χριστούγεννα δεν θα είναι ποτέ ξανά ακριβώς ίδια. Αλλά έχω μάθει ότι μπορούν να είναι διαφορετικά και όμορφα με τον δικό τους τρόπο. Δεν χρειάζεται να γελάς συνεχώς ή να προσποιείσαι χαρά για τους άλλους. Η γιορτή μπορεί να είναι ήσυχη, προσωπική, γεμάτη ανάμνηση και αγάπη.
Αποδέχθηκα ότι η απώλεια της μαμάς μου με άλλαξε και ότι τα Χριστούγεννα πια είναι μια ευκαιρία να τιμήσω την παρουσία της μέσα μου. Αντί να προσπαθώ να αναδημιουργήσω το παρελθόν, μαθαίνω να δημιουργώ νέες στιγμές που σέβονται τη μνήμη της και δίνουν νόημα στο παρόν.
Τα Χριστούγεννα είναι αβάσταχτα από τότε που έχασα τη μαμά μου, αλλά η θλίψη δεν είναι το τέλος. Είναι μια υπενθύμιση της αγάπης, της σημασίας και της δύναμης που μας άφησε πίσω. Κάθε χρόνο, κάθε φως στο δέντρο και κάθε τραγούδι είναι μια ευκαιρία να νιώσω ότι η μαμά μου είναι ακόμα εδώ, να μοιράζεται μαζί μας τη γιορτή, έστω και νοερά. Η απώλεια δεν σβήνει την αγάπη. Την μεταμορφώνει και την κάνει αιώνια.
