Οι μαμάδες είναι πια οι πιο εύκολοι στόχοι. Πόσο θήλασες; Πότε γύρισες στη δουλειά; Πόσες δραστηριότητες κάνει το παιδί; Έφαγε σπιτικό φαγητό ή κάτι πρόχειρο; Το άφησες με την πεθερά αντί να μείνει μαζί σου; Τόλμησες να το αφήσεις μόνο του 5 λεπτά;
Κριτική παντού. Από φίλες, από συγγενείς, από αγνώστους στο ίντερνετ ή από «ειδικούς» που νομίζουν πως τα ξέρουν όλα αν και δεν είναι γονείς. Από influencers που μεγαλώνουν τα παιδιά τους με φίλτρα και φωτογραφίες ευτυχίας που δεν τσαλακώνονται ποτέ.
Μα δεν είναι μόνο τα λόγια. Είναι κι εκείνα τα βλέμματα. Στο πάρκο, στο σούπερ μάρκετ, στο γιατρό. Εκείνα τα βλέμματα που δεν χρειάζονται λέξεις για να σου πουν «δεν το κάνεις καλά». Είναι το χαμόγελο που σου πετάει κατάμουτρα «εγώ στη θέση σου…», ενώ δεν έχει ιδέα τι περνάς. Είναι ο τόνος της φωνής όταν λες ότι δεν θήλασες πολύ και νιώθεις να απολογείσαι, λες και έκανες έγκλημα. Είναι η ατάκα «εσύ δουλεύεις ή κάθεσαι σπίτι;» που έρχεται πάντα με την ίδια ειρωνεία.
Δεν κάθομαι. Τρέχω. Κοιμάμαι τελευταία και ξυπνάω πρώτη. Είμαι μάγειρας, νοσοκόμα, ψυχολόγος, δασκάλα, καθαρίστρια και, συνάμα, μια μεγάλη αγκαλιά για όλους. Αν κάτσω πέντε λεπτά, σκέφτομαι τι ξέχασα να κάνω. Και στο ενδιάμεσο, παλεύω να θυμηθώ ποια είμαι.
Το να είσαι μαμά είναι δώρο. Είναι ευλογία. Είναι όμως και αγώνας. Είναι άγρυπνα βράδια, ατελείωτα «γιατί;», στιγμές ενοχής, τύψεις, φόβος ότι κάτι κάνεις λάθος. Και τις περισσότερες φορές, είναι μοναξιά. Γιατί κανείς δεν ρωτάει: «Εσύ πώς είσαι;». Και αναρωτιέμαι: πότε γίναμε έτσι; Πότε αρχίσαμε να βάζουμε τις μαμάδες σε καλούπια;
Η μαμά που δουλεύει «δεν είναι αρκετά παρούσα». Η μαμά που μένει σπίτι «είναι τεμπέλα». Η μαμά που φροντίζει τον εαυτό της «είναι εγωίστρια». Η μαμά που δεν τον φροντίζει «παραμελεί τον εαυτό της». Η μαμά που φωνάζει «είναι επικίνδυνη». Η μαμά που δεν φωνάζει «είναι αδιάφορη».
Πόσες αντιφάσεις μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος;
Δεν ψάχνουμε για βραβείο. Ψάχνουμε για λίγη κατανόηση. Να μπορέσουμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας χωρίς να νιώθουμε κάθε μέρα ότι αποτυγχάνουμε. Να μη μας βαραίνουν οι τύψεις για όσα δεν προλάβαμε, για τα φαγητά που δεν ήταν σπιτικά, για τα νεύρα, για τις φορές που δεν είχαμε κουράγιο ούτε να μιλήσουμε.
Το τέλειο δεν υπάρχει. Το αρκετό, όμως, υπάρχει. Και το αρκετό είναι μια αγκαλιά την ώρα που το παιδί σε χρειάζεται. Είναι το «είμαι εδώ» όταν κάτι το φοβίζει. Είναι η επιμονή μας να σταθούμε όρθιες, κι ας λυγίζουμε.
Αφήστε τις μαμάδες ήσυχες. Αφήστε μας να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας χωρίς να λογοδοτούμε για το κάθε τι. Χωρίς να εξηγούμε γιατί διαλέξαμε το ένα και όχι το άλλο. Δεν είμαστε όλες ίδιες. Ούτε τα παιδιά μας είναι. Και ξέρετε τι άλλο; Οι μαμάδες μεγαλώνουμε τον αυριανό κόσμο. Αυτόν που λέτε πως θέλετε να αλλάξει. Πώς θα αλλάξει, λοιπόν, όταν δεν αφήνετε τις μαμάδες να ανασάνουν;
Αν θέλετε να βοηθήσετε, μη μας λέτε τι να κάνουμε. Ρωτήστε μας τι χρειαζόμαστε. Ίσως να είναι ένα χέρι βοήθειας. Ίσως ένα μήνυμα. Ίσως απλώς να σταματήσει κάποιος να μας κρίνει για λίγο.
Κι αν είσαι μαμά και νιώθεις ότι δεν τα καταφέρνεις, κράτα αυτό: τα καταφέρνεις. Κι ας μην στο λέει κανείς. Κι ας μην στο δείχνει κανείς. Εσύ ξέρεις. Γιατί μεγαλώνεις έναν άνθρωπο. Κι αυτό, στον κόσμο που ζούμε, είναι επανάσταση.