-Έχετε δηλώσει ότι μετά λόγου γνώσεως δεν αποκτήσατε παιδιά. Γιατί πήρατε αυτή την απόφαση;
Συνειδητά δεν απέκτησα παιδιά, γιατί το σκεπτικό μου ήταν πάντα ότι η ανατροφή των παιδιών θα πρέπει να γίνεται από τους γονείς και ιδιαίτερα από τη μητέρα. Η ιδέα να μεγαλώνουν τα παιδιά με παππούδες, νταντάδες ή άλλους φροντιστές με βρίσκει κάθετα αντίθετη. Το παιδί έχει πάντα την ανάγκη και την προσοχή της μητέρας του. Και εγώ ως ιατρός δεν θα είχα τον χρόνο να ασχοληθώ όπως θα έπρεπε.
-Ο οικονομικός παράγοντας έπαιξε ρόλο στην απόφασή σας;
Ούτε καν σκέφτηκα τον οικονομικό παράγοντα σε αυτή την περίπτωση. Αν και είναι σαφές ότι η οικονομική άνεση παίζει σημαντικό ρόλο. Πιστεύω, όμως, ότι το παιδί χρειάζεται κυρίως αγάπη, στοργή, φροντίδα».
-Σκεφτήκατε, λοιπόν, ότι το απαιτητικό επάγγελμά σας ως ιατρού θα σας έκανε «λιγότερο καλή μητέρα». Τα βάλατε κάτω δηλαδή και αποφασίσατε ότι έπρεπε να διαλέξετε σε τι θα αφοσιωθείτε…
Φυσικά τα σκέφτηκα όλα αυτά, υπολόγισα τα πάντα και κατέληξα σε αυτό που, όχι μόνο σας είπα, αλλά και διαπιστώνω πια χρόνια μετά, κοιτώντας γύρω μου, ότι, δηλαδή, τα παιδιά για να μεγαλώσουν σωστά χρειάζονται αμέριστο χρόνο από τους γονείς. Οι απαιτήσεις της δικής μου εργασίας είναι τέτοιες που δυσκολεύουν μια μάνα. Δεν είναι το ιδανικότερο για το μεγάλωμα ενός παιδιού να είσαι μαμά-γιατρός. Άλλωστε έχω παραδείγματα συναδέλφων στην καθημερινότητά μου που δείχνουν πόσο λείπουν στα παιδιά τους, επειδή αφιερώνουν πάρα πολλές ώρες στη δουλειά μας, που μην το ξεχνάμε, είναι και ένα λειτούργημα.
-Έχετε μετανιώσει ποτέ; Κοιτάτε πίσω και λέτε «ίσως να μπορούσα να τα είχα καταφέρει με όλα τελικά»;
Ποτέ δεν κοιτάω πίσω, είμαι αυτής της άποψης. Δεν έχω μετανιώσει για την απόφασή μου και πιστεύω ότι δεν θα μπορούσα να τα συνδυάσω και τα δύο, επειδή είμαι τελειομανής.
-Στη σύγχρονη Ελλάδα οι άνθρωποι δεν αποφασίζουν εύκολα να κάνουν παιδιά. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα τα ζευγάρια δεν παίρνουν αβίαστα τέτοιες μεγάλες αποφάσεις και αν τις πάρουν τελικά, μένουν στο ένα ή το πολύ στα δύο παιδιά, γιατί είναι ο οικονομικός παράγοντας που τους απασχολεί. Κι επειδή αναγκάζονται να εργαστούν και οι δύο γονείς, απέχουν από την ιδέα της απόκτησης οικογένειας ή εν πάση περιπτώσει, μιας μεγάλης οικογένειας.
Γι’ αυτό, το κράτος πρέπει να παρέχει στους πολίτες περισσότερα κίνητρα για να προχωρούν, βάζοντας στην άκρη τους φόβους και τις δυσκολίες. Η οικονομική ανασφάλεια και η έλλειψη ευκαιριών για επαγγελματική αποκατάσταση, ειδικά στους νέους, είναι ανασταλτικοί παράγοντες στην τεκνοποίηση. Η αύξηση των δημόσιων δαπανών υπέρ της δημιουργίας οικογένειας και οι παροχές σε νέους γονείς, με ελαστικά ωράρια στην εργασία, με περισσότερες ίσως άδειες μητρότητας/πατρότητας και άλλα, είναι θέματα που η Πολιτεία οφείλει να δει».
-Με τους αριθμούς να είναι τρομακτικοί σχετικά με την υπογεννητικότητα και τη γήρανση του πληθυσμού, σας προβληματίζει ότι σε μερικά χρόνια ο ελληνικός λαός θα είναι «είδος προς εξαφάνιση», όπως λένε οι δημογράφοι;
Η Ελλάδα, όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντιμετωπίζει τα αποτελέσματα της γήρανσης του πληθυσμού. Η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας είναι μεγάλη και ο αριθμός των ηλικιωμένων αυξάνεται συνεχώς σε σχέση με τους νέους. Στην Ελλάδα, το θέμα της υπογεννητικότητας προβληματίζει όλους μας. Αλλά και πάλι στο κράτος θα καταλήξω. Είναι αυτό που πρέπει να βρει τρόπους και να δώσει κίνητρα στους νέους να γεννούν πολλά παιδιά.
-Πιστεύετε ότι υπάρχουν ελπίδες να αντιστραφεί η σημερινή κατάσταση;
Η αντιστροφή της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα απαιτεί μια πολυεπίπεδη προσέγγιση, καθώς το πρόβλημα είναι σύνθετο και οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Βασικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση περιλαμβάνουν την ενίσχυση των οικογενειακών πολιτικών, την αντιμετώπιση της ανεργίας και της οικονομικής ανασφάλειας, την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία οικογένειας, την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο μέλλον.
-Εσείς τι συμβουλεύετε τους νέους ανθρώπους γι’ αυτό το θέμα;
Εγώ δεν έχω αδέλφια, είμαι μοναχοπαίδι. Πολλές φορές όμως στη ζωή μου ένιωσα την ανάγκη να μοιραστώ με έναν δικό μου άνθρωπο τις αγωνίες, τις ανησυχίες, τις ίδιες χαρές και λύπες και την ανάγκη να συναποφασίσουμε από κοινού κάποια πράγματα. Παρόλο που ήμουν μοναχοπαίδι, η ανάγκη της ύπαρξης ενός δεύτερου και τρίτου αδελφού φάνταζε επιβεβλημένη, για να είναι και η ζωή μας καλύτερη, πιο εύκολη και πιο διαχειρίσιμη.
Τους λέω, λοιπόν, «αν είναι να κάνετε παιδιά, κάντε περισσότερα από ένα. Είναι ευλογία». Τα νέα ζευγάρια να εκμεταλλευτούν όλα όσα τους παρέχονται και να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις για να φτιάξουν οικογένειες τεσσάρων, πέντε και έξι ατόμων. Μόνο χαρούμενες στιγμές έχουν να προσφέρουν τα παιδιά και -ως προέκταση- τη λύση του Δημογραφικού προβλήματος.
-Πολλοί ειδικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα του Δημογραφικού μπορεί να λυθεί με τους μετανάστες. Εσείς τι λέτε γι’ αυτό;
Δεν μπορεί να λυθεί το Δημογραφικό της χώρας μας με τις μεταναστευτικές ροές γιατί οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν ετερόκλητα πληθυσμιακά στοιχεία χωρίς σταθερές αξίες, όπου βασικό τους μέλημα είναι κάθε φορά η επιβίωση και η αναζήτηση συνεχώς διαφορετικών σταθμών και συνθηκών επιβίωσης. Όπως αυτή τη στιγμή βρέθηκαν στη χώρα μας, μετά από λίγο καιρό θα βρεθούν σε μία άλλη χώρα, αναζητώντας την επιβίωση -και πάει λέγοντας.
Το μόνιμο και σταθερό δυναμικό που θα στηριχθεί κάθε χώρα προέρχεται από τη δικιά της πληθυσμιακή μονάδα.
