Δεν ξέρω αν η μητρότητα είναι για όλους· ξέρω όμως ότι για μένα ήταν πάντα μονόδρομος. Δεν είχα στο μυαλό μου το λευκό φόρεμα και το «ζήσαν αυτοί καλά…». Είχα, όμως, μια εικόνα: ένα ζευγάρι μικρά μάτια που με κοιτούν και ξέρουν ότι είμαι εκεί.
Στη ζωή μου υπήρξαν δάκρυα, απώλειες, κουρασμένες νύχτες. Αλλά υπήρξαν και γέλια που γέμισαν το σπίτι, αγκαλιές που θεράπευσαν πληγές και μια καθημερινότητα που, όσο χαοτική κι αν είναι, έχει το δικό της φως.
Από μικρό κορίτσι ήξερα ότι ήθελα παιδιά. Όχι γάμο· αυτό ποτέ δεν ήταν όνειρό μου. Η μητρότητα, όμως, ήταν σαν μια υπόσχεση που είχα δώσει στον εαυτό μου: πως κάποτε θα κρατούσα στα χέρια μου ζωές μικρές, που θα μεγάλωναν μέσα στην αγκαλιά μου. Με τον άντρα μου Χρήστο (Τζούτη) ξεκινήσαμε χωρίς τίποτα έτοιμο -μόνο με αγάπη και την επιμονή να παλεύουμε κάθε μέρα για το καλύτερο.
Οι περισσότεροι σήμερα σταματούν στα δύο παιδιά. Εμείς φτάσαμε στα τρία και ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Πέντε φορές η ζωή μάς έφερε απώλεια, πέντε φορές νιώσαμε ένα κομμάτι μας να φεύγει. Κι όμως, κάθε πληγή έγινε και μια υπενθύμιση ότι η ζωή αξίζει να την κυνηγάς ακόμη και όταν πονά. Για μένα, το σπίτι δεν γεμίζει με αντικείμενα. Γεμίζει με παιδικές φωνές, αγκαλιές και φασαρία που σου θυμίζει ότι είσαι ζωντανός.
Η ζωή με τρία παιδιά είναι σαν ένας πίνακας γεμάτος χρώματα. Τίποτα δεν μένει στη θέση του, αλλά όλα μαζί φτιάχνουν μια εικόνα που δεν θέλεις να χάσεις. Η καρδιά μου λέει «ναι» και για άλλο παιδί, η λογική και η τσέπη ουρλιάζουν «όχι». Ζούμε σε μια χώρα που δεν στηρίζει τη μητρότητα, κι όμως κάποιοι από εμάς συνεχίζουμε να βάζουμε τη ζωή μπροστά από την ασφάλεια.
Δεν έχουμε μόνιμη βοήθεια. Μόνο κάποιες φορές ο μπαμπάς μου -που για μένα είναι και μπαμπάς και μαμά- έρχεται σαν ανάσα. Συχνά παίρνω τα παιδιά μαζί μου στη δουλειά. Τα φώτα, η μουσική, οι πρόβες έχουν μάθει να χωρούν και παιδικά γέλια. Έχουν δει ότι μπορείς να δουλεύεις και να αγαπάς, χωρίς να βάζεις το ένα απέναντι στο άλλο. Κι ένα κομμάτι της μητρότητας που φυλάω σαν θησαυρό: θήλασα αποκλειστικά και τα τρία μου παιδιά. Γιατί ο θηλασμός δεν είναι μόνο τροφή. Είναι χρόνος, είναι βλέμμα, είναι μια γλώσσα που μιλούν μόνο η μάνα και το παιδί.
Οπότε μοιραία τα παιδιά ήταν πάντα μαζί μου, όπως και τώρα, ο τελευταίος μου, ο μικρός Ορφέας.
Η κούραση είναι πραγματική. Εργάζομαι ασταμάτητα, πάντα το έκανα, ακόμη και όταν ήταν μωρά. Κι όμως, μέσα στην πιο κουρασμένη στιγμή, ένα μικρό χεράκι που σε κρατά ή ένα «αγκαλίτσα, μαμά» έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη μέρα σου.
Ξέρω γιατί οι Έλληνες κάνουν λιγότερα παιδιά -και όχι νωρίς. Η ζωή έχει γίνει στενή σαν παπούτσι που δεν σου κάνει, τα ωράρια εξαντλητικά, οι αποστάσεις χρονοβόρες, οι μισθοί μικραίνουν, το κόστος ανεβαίνει, η σταθερότητα μοιάζει όνειρο. Μας λένε πως πρώτα πρέπει να φτιάξεις σπίτι, καριέρα, ασφάλεια... και μετά να φέρεις στον κόσμο παιδιά. Αλλά τα χρόνια περνούν και η «σωστή στιγμή» δεν ξέρεις ποτέ ποια είναι.
Σε όσους νέους φοβούνται να κάνουν οικογένεια, θα πω κάτι απλό: η τέλεια στιγμή δεν υπάρχει. Η ζωή φτιάχνεται εν κινήσει. Οι δυσκολίες είναι δεδομένες, αλλά η αγάπη τις κάνει μικρότερες και τις χαρές μεγαλύτερες. Ένα παιδί δεν θέλει ιδανικές συνθήκες. Θέλει να ξέρει ότι κάποιος το βλέπει, το αγαπά και δεν φεύγει.
Οικογένεια και καριέρα; Ναι, αλλά με κόστος. Θέλει οργάνωση, θυσίες και να μάθεις να ζεις με την αίσθηση ότι πάντα κάπου υπολείπεσαι. Αλλά εκεί κρύβεται και η μαγεία: ότι συνεχίζεις να δίνεις, ακόμη κι όταν είσαι κουρασμένος.
Και στο τέλος, τίποτα δεν συγκρίνεται με το γέλιο και την αγκαλιά ενός παιδιού. Είναι σαν να σου χαρίζουν για λίγο τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι. Αυτή είναι η ζωή που διάλεξα: θορυβώδης, ατελής, αλλά γεμάτη νόημα. Μια ζωή με τρία μικρά ζευγάρια μάτια που με κοιτούν και μου θυμίζουν ότι άξιζε κάθε βήμα.
